Choose an application

• Reference Manager
• EndNote
• RefWorks (Direct export to RefWorks)

In deze masterproef werd indachtig de veranderende samenleving op de patiëntenpopulatie het perspectief van de huisarts op het gebied van palliatieve zorg bij niet-Westerse patiënten in kaart gebracht. Allereerst werd door middel van een literatuurstudie de bestaande literatuur rond dit thema nagegaan. Op basis van een studie van bestaande richtlijnen als naar wetenschappelijke literatuur in databanken, bleek dat in de zowel Nederlandse als Vlaamse Pallialine-richtlijnen verwezen naar interculturaliteit in de palliatieve zorg. Hierbij ontbreekt echter de precieze invullinghiervan en zijn er geen praktische adviezen opgesteld. Uit de zoektocht in de databanken blijkt dat er zeer beperkte internationale literatuur beschikbaar is; slechts vijf beantwoorden aan de vooropgestelde inclusiecriteria. De literatuurstudie geeft samengevat weer dat de huidige richtlijnen rond palliatieve zorg een zeer Westerse inslag hebben en dat de knelpunten die de Westerse huisarts ondervindt bij palliatieve zorg bij niet-westerse allochtonen te categoriseren zijn in drie groepen: communicatie, bevoegdheid over zorgbeslissingen en cultureel bepaalde gebruiken & gewoonten. Op basis van deze conclusies werd een veldstudie opgezet waarbij werd getracht een beeld te hebben in welke mate de huisarts in Vlaanderen vandaag te maken krijgt met palliatieve nieWesterse patiënten (onderzoeksvraag 1), alsook wat de knelpunten en uitdagingen hierbij zijn (onderzoeksvraag 2). Daarnaast werden deze interculturele competenties nagegaan, rekening houdend met de voortrekkersrol van de huisarts voor een cultuursensitieve aanpak van palliatieve zorg (onderzoeksvraag 3). Door middel van een online enquête werden 31 Vlaamse huisartsen bevraagd naar hun ervaringen rond dit thema. Deze enquête werd vormgegeven door middel van de categorisering die uit de literatuurstudie naar voren kwam. Ondanks de beperkingen uit dit veldonderzoek, kunnen er enkele voorzichtige conclusies geformuleerd worden. Allereerst blijkt dat de huisarts in Vlaanderen vandaag niet vaak te maken heeft met palliatieve niet-Westerse patiënten, en dat dit verband heeft met een aantal achtergrondkenmerken van de huisarts. Daarnaast blijkt dat de huisartsen die wel in aanraking komen met dergelijke zorgvraag, allen de uitdagingen en knelpunten ervoeren op vlak van communicatie, beslissingsrecht, en culturele gebruiken. Tenslotte blijkt dat de gemiddelde huisarts zich niet voldoende intercultureel competent voelt om om te gaan met dergelijke zorgvragen die zich uiten als gevolg van demografische veranderingen in de bevolking. Doordat deze ervaringen in kaart werden gebracht, werd op basis van deze informatie gerichte richtlijnen en aanbevelingen naar zowel het beleid als de praktijk opgesteld; wat ook het uiteindelijk doel van deze masterproef was.

Choose an application

• Reference Manager
• EndNote
• RefWorks (Direct export to RefWorks)

Achtergrond: Vroegtijdige zorgplanning (VZP) is een belangrijk proces van dialoog om de specifieke zorgnoden en -wensen van iedere patiënt te vervullen. Patiënten verwachten dat zorgverleners dit gesprek initiëren, maar dit gebeurt te weinig wegens angst voor de reactie van de patiënt, tijdgebrek en onvoldoende kennis. Ook interdisciplinaire communicatie is vaak beperkt. Met dit project werd onderzocht of VZP in de thuiszorg bevorderd kan worden door inschakeling van thuisverpleegkundigen, of een aangereikte leidraad gesprekken rond VZP kan faciliteren en hoe communicatie tussen huisarts en verpleegkundige hierover verbeterd kan worden. Methode: Er werden drieledige groepen samengesteld waarbij een thuisverpleegkundige van het Wit-Gele Kruis bij de patiënt een gesprek over VZP initieerde en dit nadien terugkoppelde naar de huisarts. Ook werd een leidraad ontwikkeld om de verpleegkundige te ondersteunen in het gesprek. Nadien werd bij elke deelnemer een semigestructureerd interview afgenomen over hun ervaringen. Resultaten: Er werden zeven groepen gevormd bestaande uit een huisarts, een thuisverpleegkundige en een patiënt. Het potentieel van thuisverpleegkundigen binnen VZP werd door alle deelnemers bevestigd mits voldoende kennis en de aanwezigheid van een vertrouwensband. De opgestelde leidraad bleek ondersteunend voor thuisverpleegkundigen met beperkte ervaring binnen VZP. Als communicatiemedium verkozen huisartsen en thuisverpleegkundigen schriftelijke documentatie aangevuld met mondelinge toelichting, al werd een geïntegreerd dossiersysteem als ideaal gesuggereerd. Discussie: Thuisverpleegkundigen kunnen een waardevolle functie opnemen in VZP. Om hun rol hierin verder te definiëren, zal men moeten inzetten op sensibilisering en opleiding om zo tot een functioneel samenwerkingsmodel te komen. Interdisciplinaire communicatie is hierbij essentieel. De ontwikkeling van een geïntegreerd dossiersysteem kan hierbij bevorderlijk zijn.

Choose an application

• Reference Manager
• EndNote
• RefWorks (Direct export to RefWorks)

Context: Begeleiding van palliatieve patiënten is de laatste jaren een belangrijk onderdeel geworden van het takenpakket van de moderne huisarts. Het optimaliseren van de levenskwaliteit van de patiënt staat centraal tijdens deze fase. Om een correcte inschatting te kunnen maken van de levenskwaliteit hebben huisartsen bepaalde technieken nodig om door te dringen tot de gedachten en gevoelens van hun patiënten. Ondanks het bestaan van gevalideerde assessment tools is er weinig geweten over de manier waarop Vlaamse huisartsen omgaan met kwaliteit van leven tijdens de palliatieve setting. Het doel van deze studie is om een beter inzicht te krijgen in de manier waarop Vlaamse huisartsen de kwaliteit van leven bevragen bij hun palliatieve patiënten en of ze gekend zijn met de bestaande assessment tools. Methode: Een kwalitatieve studie werd uitgevoerd aan de hand van semigestructureerde interviews. Aan het begin van de studie werd een topiclijst opgesteld om een basisstructuur te bieden aan de interviews. Indien bepaalde vragen weinig nuttige informatie bleken op te leveren, werden deze geschrapt uit de lijst. Wanneer er tijdens een interview een nieuwe, bruikbare vraag ontstond, werd deze toegevoegd aan de volgende interviews. Resultaten: Zeven Vlaamse huisartsen werden geïnterviewd tijdens deze studie. Ze beschikken over drie verschillende communicatietechnieken om de kwaliteit van leven te bevragen bij hun palliatieve patiënten. Kenmerkend voor deze bevraging blijkt het persoonlijke en gevoelsmatige karakter. Hierdoor maakt geen enkel van de bevraagde huisartsen effectief gebruik van de bestaande assessment tools aangezien deze eerder artificieel en onpersoonlijk overkomen. De huisartsen vinden het wel nuttig om de tools te incorporeren in het medisch dossier of om mantelzorgers in te schakelen om de tools te overlopen met de patiënt. Conclusie: Vlaamse huisartsen hechten veel belang aan de levenskwaliteit van hun palliatieve patiënten, maar maken geen gebruik van de bestaande assessment tools om de kwaliteit te bevragen. Hiervoor gebruiken ze enkele specifieke communicatietechnieken. Volgens de huisartsen kunnen de tools wel een goede ondersteuning bieden om de kwaliteit van leven zo correct mogelijk te evalueren. Daarom zouden de bestaande assessment tools naar de toekomst toe meer kenbaar gemaakt moeten worden aan de Vlaamse huisartsen.

Choose an application

• Reference Manager
• EndNote
• RefWorks (Direct export to RefWorks)

Inleiding De hoge prevalentie van psychiatrische comorbiditeit en geassocieerde slechtere uitkomsten is een uitdaging in de zorg voor de groeiende geriatrische populatie. Als reactie ontstonden medisch-psychiatrische units (MPU) voor ouderen. Deze literatuurstudie beoogt het verzamelen van de verschenen literatuur de afgelopen 10 jaar omtrent het effect op levenskwaliteit, kwaliteit van zorg en kosteneffectiviteit. Methoden Een zoekstrategie rond de concepten ouderdom, psychiatrische comorbiditeit (delirium-dementie-depressie) en ziekenhuisafdeling werd ondernomen in Pubmed, CINAHL, Cochrane en Embase. Finaal voldeden 8 artikels aan de in- en exclusiecriteria. Resultaten Er was grote klinische heterogeniteit bij de geïncludeerde studies. In MPU’s bevonden patiënten zich meer in positieve gemoedstoestand, hadden mantelzorgers een betere perceptie van de zorgkwaliteit, was er minder potentieel ongepast voorschrijven en minder beperkende maatregelen. Er kon geen statistisch significant positief effect worden vastgesteld op aantal dagen in de thuisomgeving na ontslag of op vlak van kosteneffectiviteit. Discussie De klinische heterogeniteit bepaalde het narratief karakter en de beperkingen van deze literatuurstudie. MPU’s voor ouderen lijken een interessant en effectief antwoord op de uitdagingen binnen geriatrische patiënten met psychiatrische comorbiditeiten ondanks de weinige evidentie voor kosteneffectiviteit. De complexiteit en diversiteit van MPU’s vormen een uitdaging voor het verder noodzakelijk onderzoek ter evaluatie van MPU voor ouderen.

Choose an application

• Reference Manager
• EndNote
• RefWorks (Direct export to RefWorks)

Context ‘Exercise medicine’ heeft een belangrijke preventieve en curatieve rol in de aanpak van chronische aandoeningen. Internationaal proberen verschillende organisaties dan ook lichaamsbeweging meer te integreren in het gezondheidssysteem. Maar ondanks het Vlaamse project ‘Bewegen op Verwijzing’, ligt de focus in de huisartsenpraktijk grotendeels op medicamenteuze en interventionele behandelingen. Ook in de huidige opleiding (huisarts)geneeskunde is er een beperkte aandacht voor lichaamsbeweging als behandeling. Doelstelling Deze studie betreft een kwaliteitsverbeterend project in de opleiding huisartsgeneeskunde in Vlaanderen. Het doel van dit project is om de studenten door middel van een blended learning-module kennis en praktische handvaten aan te reiken rond ‘exercise medicine’. De studie onderzoekt of de module het gedrag van de studenten ten aanzien van ‘exercise medicine’ verandert, of de module als waardevol wordt ervaren en of de module een plaats heeft in de opleiding geneeskunde. Methode Het kwaliteitsverbeterend project bestond uit drie fases: allereerst de ontwikkeling van een blended learning-module over ‘exercise medicine’, vervolgens de pilotering ervan in de opleiding huisartsgeneeskunde en ten slotte een evaluatie van de module bij de studenten. De evaluatie gebeurde door middel van een driedelig kwalitatief onderzoek met twee vragenlijsten en een semi-gestructureerd interview. De interviews werden geanalyseerd aan de hand van de QUAGOL-methode. Resultaten De deelnemende studenten ervaren zelf de positieve gevolgen van fysieke activiteit en het belang ervan voor de patiënt. Doch geven zij aan over onvoldoende kennis en vaardigheden te beschikken om ‘exercise medicine’ succesvol toe te passen in de praktijk. De studenten beschouwen de module daarom als zeer waardevol en een meerwaarde voor de huisartsenopleiding. Na de module hebben de studenten meer zelfvertrouwen om fysieke activiteit te implementeren tijdens hun consultvoering. Conclusie Huisartsen in opleiding erkennen het belang van ‘exercise medicine’ bij de behandeling van chronische aandoeningen. De ontwikkelde module helpt studenten om ‘exercise medicine’ toe te passen tijdens de consultvoering en heeft bijgevolg een plaats in de opleiding huisartsgeneeskunde.