Choose an application

• Reference Manager
• EndNote
• RefWorks (Direct export to RefWorks)

Gewoontes worden omschreven als directe automatische reacties op stimuli uit de omgeving, nadat deze reactie eerder werd geoefend in een leerfase. We spreken over een stimulus-response reactie, die plaatsvindt ondanks de uitkomst van de actie. Zo zal iemand die een gewoonte uitvoert op de lichtschakelaar duwen, terwijl het eigenlijk een zonnige dag was met binnenvallend licht door de ramen. De acties zijn snel, maar niet altijd precies. Hier tegenover staat doelgericht bewegen, waar de uitkomst van de beweging wel de soort beweging bepaalt. De handeling wordt minder snel en gemakkelijk uitgevoerd dan een gewoonte, maar is wel meer precies. Iemand die doelgericht bewegingsgedrag vertoont zou in dit voorbeeld de handeling kunnen stopzetten nadat hij opmerkte dat de ruimte al lichtrijk was. Het is algemeen geweten dat ouder worden verbonden is met cognitieve achteruitgang. We stelden ons de vraag waar er verschillen zitten tussen jongeren en ouderen tijdens het vormen en uitdrukken van gewoontes. Eerdere studies beschreven dat ouderen te maken krijgen met een verminderde functie van hun doelgericht bewegen, terwijl hun gewoontes wel relatief gespaard blijven. Ook werd reeds bewezen dat ouderen trager zijn dan jongeren wanneer er gereageerd wordt op een stimulus. In deze studie onderzochten we hoe sterk gewoontes, gevormd na uitgebreide stimulus-response training van een toetsenbordtaak, aanwezig bleven na het wisselen van een combinatie in deze taak. We lieten de deelnemers antwoorden met de nieuwe combinatie, met een gelimiteerde reactietijd. Zo konden we de ‘speed-accuracy trade-off’ bepalen. Die liet ons toe om beter te vergelijken tussen de twee groepen, aangezien sommige mensen meer belang hechten aan juistheid en bijgevolg trager antwoorden. Anderen beschouwen snelheid als belangrijkste factor, ten nadele van de juistheid. Er is gebleken uit de literatuur dat de voorkeur als jongere voor snelheid evolueert naar juistheid bij ouderen. De speed-accuracy trade-off gaf ons de mogelijkheid om te controleren over deze zelf gekozen snelheid tussen individuen, door de tijd te manipuleren waarin deelnemers hun antwoord konden geven. Op deze manier konden wij de juistheid meten. Uit onze resultaten bleek dat oudere proefpersonen meer habitueel gedrag vertoonden dan de jongeren tijdens het vervolledigen van de test met gelimiteerde reactietijd. Ze hadden meer moeite dan de jongeren om over te schakelen naar de nieuwe combinatie van stimuli, wat impliceert dat ze hun doelgericht gedrag moeilijk konden inschakelen. Deze bevindingen passen in eerder onderzoek waarin aangegeven werd dat ouderen meer moeite ondervinden tijdens het uitvoeren van doelgerichte bewegingen. Verder zagen we dat ouderen trager waren dan de jongeren, wat ook een bevestiging is van eerder onderzoek. Wanneer gezonde mensen ouder worden, gaan ze dus meer hervallen in gewoontes dan jongeren. Daarnaast zijn ze ook trager. Deze verschillen in automatisch bewegingsgedrag zijn belangrijk om te kennen aangezien op die manier ouderen op een andere, meer succesvolle manier benaderd kunnen worden, bijvoorbeeld in een therapeutische setting. Wanneer taken niet correct aangeleerd worden aan de geriatrische patiënt, zal de patiënt later moeilijkheden ondervinden om deze ‘slechte’ gewoonte af te leren. Kennis verworven door ons onderzoek kan dergelijke problemen voorkomen. Onze studie draagt bij tot een beter begrip van het bewegingsgedrag in de gezonde oudere populatie.