Choose an application

• Reference Manager
• EndNote
• RefWorks (Direct export to RefWorks)

De opkomst van informatie- en communicatietechnologieën (ICT’s) heeft ons leven de voorbije decennia substantieel veranderd. Ook op werkvlak implementeerden organisaties ICT’s met het oog op het verhogen van hun productiviteit, effectiviteit en efficiëntie. Een stijgende groep van onderzoekers onderstreept echter de negatieve gevolgen van ICT’s. Op het werk zorgen ze voor een aanzienlijke bijdrage in stress bovenop andere werkstressoren, en voor afleiding. De continue beschikbaarheid van ICT’s kan bovendien bijdragen tot onder meer uitputting, onvoldoende herstel en een instabiele werk-privébalans. Organisaties implementeerden dit topic door in te zetten op het verbeteren van de coping tussen technologie en de werknemer (bijvoorbeeld door technische ondersteuning, geletterdheidsvoorzieningen en betrokkenheidsvoorzieningen). Weinig aandacht werd besteed aan het ‘ontkoppelen’ tussen technologie en de werknemer. Deze ontkoppeling is echter cruciaal voor de hersteltijd die werknemers nodig hebben om ‘hun batterijen voldoende op te laden’. Dit onderzoek probeert daarom een eerste blik van helderheid te brengen in deze zo goed als onbestudeerde materie. Door middel van kwalitatief onderzoek, meer bepaald aan de hand van semigestructureerde interviews bij werknemers, worden er twee centrale onderzoeksvragen onderzocht. Een eerste focus ligt op wie de deconnecteringsinterventies onderneemt. Zijn dit eerder de werknemers of spreekt men hoofdzakelijk van gecontroleerde maatregelen? Vanuit de Zelfdeterminatietheorie zou men namelijk een voorkeur ten opzichte van autonome interventies kunnen vermoeden. Een tweede onderzoeksvraag focust op de maatregelen zelf. Klopt het dat werknemers kunnen integreren en segmenteren, uitgaande van een fit tussen de persoonlijke preferentie en omgeving? Op basis van de resultaten krijgen beleidsmakers en organisaties een eerste beeld van de verschillende niveaus van interventies en de voorkeur voor autonomie. De resultaten geven aan dat gecontroleerde maatregelen in minder mate voorkomen en niet altijd gewaardeerd worden. Daarnaast wordt duidelijk dat de huidige acties een weinig strikt onderscheid vertonen tussen integratie en segmentatie. De splitsing tussen beide is niet dichotoom, werknemers doen niet het een of het ander, maar het gaat eerder om een complexe samenstelling waarin verscheidene factoren een rol spelen. Deze bevindingen zijn een start voor verder onderzoek dat zich moet uitspreken over de correlatie van deze factoren tot het topic deconnectering.

Choose an application

• Reference Manager
• EndNote
• RefWorks (Direct export to RefWorks)

Burn-out is een actueel welzijnsprobleem. Diverse studies legden dan ook bloot welke factoren binnen de werkcontext hiertoe bijdragen. Een veel gehanteerd model hierbij is het Job Demands-Resources model (JD-R model; Bakker & Demerouti, 2007; Demerouti, Bakker, Nachreiner, & Schaufeli, 2001), waarin burn-out voorspeld wordt aan de hand van werkeisen en hulpbronnen. Een andere component die voorspeld wordt, door deze werkeisen en hulpbronnen, is bevlogenheid. In deze studie toetsen we of we dit model kunnen hanteren voor het in kaart brengen van het psychosociaal welzijn binnen de specifieke context van de zorgsector. Het doel van de studie was om (a) algemeen de hoofd- en interactie-effecten van het JD-R model na te gaan, (b) te onderzoeken welke specifieke werkeisen en -hulpbronnen de belangrijkste voorspellers waren voor deze effecten en (c) gegeven de context van de zorgsector ook de invloed van erg vaak geciteerde problematieken als pesten, externe agressie en ongewenst seksueel gedrag mee te nemen als werkeisen in onze toets. Deze doelstellingen werden verwezenlijkt aan de hand van representatieve, cross-sectionele data verzameld in 2011 bij 790 medewerkers binnen de Vlaamse zorgsector. Hiërarchische regressieanalyses toonden aan dat werkeisen positief en werkhulpbronnen negatief gerelateerd zijn aan burn-out bij de werknemers uit de zorgsector. De voorspellende, specifieke werkeisen waren werkdruk, rolconflict, pesten en werkthuisinterferentie. Inspraak, sociale steun en vaardigheidsbenutting waren de toonaangevende hulpbronnen. Verder vertoonden de werkhulpbronnen een positieve relatie met bevlogenheid, en dit voor alle opgenomen specifieke werkhulpbronnen in de studie. De interactie-effecten werden teruggevonden bij de analyses met de algemene schalen voor werkeisen en -hulpbronnen. Wanneer er naar specifieke interacties werd gekeken, vertoonde enkel werk-thuisinterferentie een bevorderend effect op de relatie tussen autonomie en bevlogenheid. Algemeen kunnen we concluderen dat de huidige studie een verdere validatie geeft van het JD-R model binnen de Vlaamse zorgsector. Ook geeft het een verder zicht op over welke specifieke aspecten het precies gaat. Vervolgonderzoek kan vervolgens bestuderen of deze bevindingen gelden voor alle beroepscategorieën binnen de sector, om zo te kunnen verfijnen in burn-out interventies en bevlogenheid te stimuleren. Interventies voor het welzijn binnen deze sector is immers ook van groot maatschappelijk belang, zoals al bleek uit de onmisbare status van de zorgmedewerkers tijdens de Covid19 pandemie.

Choose an application

• Reference Manager
• EndNote
• RefWorks (Direct export to RefWorks)

De circulaire economie is een belangrijk onderdeel van een duurzame toekomst. Huidige circulaire initiatieven betreffen vaak business-to-business samenwerkingen, maar de consumenten meekrijgen is even belangrijk in het realiseren van een circulaire economie. Dit maakt het relevant om na te gaan wat consumenten drijft, tegenhoudt en beïnvloedt bij hun beslissingen over het participeren in circulaire consumptiemodellen. In dit onderzoek wordt getracht een aantal factoren te identificeren die de intenties van consumenten in Vlaanderen en Brussel om deel te nemen aan circulaire activiteiten mee bepalen. De data worden verzameld via een online vragenlijst (n=157). Via een ordinale regressieanalyse worden significante variabelen gevonden die de intenties van consumenten beïnvloeden. Ook worden een aantal belangrijke drijfveren (milieuvriendelijkheid, gemak en kostprijs) en hindernissen (risico’s, vertrouwdheid en contractuele voorwaarden) geïdentificeerd. Ten slotte blijkt dat consumenten voor circulaire activiteiten een attitude-intentie gap vertonen. Positieve attitudes over circulaire activiteiten leiden dus niet op consequente wijze tot positieve intenties met betrekking tot het deelnemen aan deze activiteiten. Gezien de deelname van veel jonge, hoogopgeleide consumenten kunnen de bevindingen gezien worden als een bovengrens omtrent circulaire attitudes en intenties. Vervolgonderzoek kan onder meer nagaan of voor andere doelgroepen gelijkaardige conclusies bekomen worden.

Choose an application

• Reference Manager
• EndNote
• RefWorks (Direct export to RefWorks)

Het uitvoeren van effectieve job redesign acties begint bij het inschatten van de emotionele en cognitieve toestand waarin een ondergeschikte zich bevindt. Managers kunnen daarnaast niet iedere ondergeschikte op dezelfde manier behandelen vanwege de individuele verschillen die er onderling zijn. Het op tijd kunnen inschatten van de ondergeschikte zijn of haar welzijn en het toepassen van gepaste job redesign acties kan zware gevolgen voor de ondergeschikte zelf, de organisatie en de maatschappij voorkomen. De kwaliteit van de relatie tussen een ondergeschikte en manager kan hier een mogelijke invloed op hebben aangezien hoge kwaliteitsrelaties betere communicatie, vertrouwen en steun vertonen. Op basis van data die verzameld werd uit 163 paren managers met hun respectievelijke ondergeschikten, werden er verschillende verkennende analyses uitgevoerd die zich ten eerste focussen op het bepalen hoe nauwkeurig managers zijn bij het inschatten van het welzijn van hun ondergeschikten en ten tweede zich focussen op welke variabelen dit vermogen kunnen bevorderen. Uit onze resultaten volgt dat managers algemeen gezien wel in staat zijn het welzijn te kunnen inschatten en dat variabelen, waaronder de kwaliteit van de relatie, een invloed kunnen hebben op het vermogen van de manager om het welzijn van de ondergeschikte te kunnen inschatten.

Choose an application

• Reference Manager
• EndNote
• RefWorks (Direct export to RefWorks)

Informatie- en communicatietechnologieën (ICTs) hebben ons leven substantieel veranderd. In de werkcontext worden ze ingezet om de efficiëntie en effectiviteit te verhogen, maar er is ook een keerzijde aan de medaille: ICTs dragen bij tot het ervaren van technostress. Terwijl de positieve en negatieve gevolgen van ICT-gebruik ondertussen uitvoerig bestudeerd zijn, is er nog maar weinig kennis over het niet-gebruik of de ontkoppeling van ICTs. In deze context zag ‘het recht op deconnectie’ een aantal jaar geleden het daglicht, wat sommige organisaties aanmoedigde om bepaalde maatregelen rond deconnecting uit te werken. Opvallend genoeg werd dit fenomeen tot op heden nog niet wetenschappelijk geconceptualiseerd en ontbreekt er bijgevolg ook een duidelijke definitie van deconnectie. Deze exploratieve studie verwerft a.d.h.v. semi-gestructureerde interviews met werknemers meer inzicht in wat dit fenomeen precies inhoudt, wat het verband is met technostress en op welke manier het kan bijdragen aan herstel en positieve welzijnsuitkomsten. Op basis hiervan werd deconnectie gedefiniëerd als een toestand waarbij een werknemer ontkoppeld is van werkgerelateerde ICTs met oog op het verbeteren van zijn/haar herstel en algemeen welzijn. Om deze toestand te bekomen worden één of meerdere autonome of gecontroleerde deconnectiemaatregelen geïmplementeerd, die gekenmerkt worden door een specifieke drijfveer (overload of interruptie), een interventiecontext (werksfeer of privésfeer) een inhibitieniveau (partieel of compleet), een tijdsduur (kort of lang) en een interventieniveau (hoofdactiviteit of ondersteunende activiteit). Vervolgonderzoek kan op deze items steunen voor de ontwikkeling van een meetinstrument voor deconnectie.