Listing 1 - 10 of 16 | << page >> |
Sort by
|
Choose an application
Choose an application
Choose an application
Choose an application
L'ouvrage Pierre Jean Jouve, au carrefour des mondes modernes et contemporains, dirigé par trois spécialistes de l'oeuvre de Pierre Jean Jouve, permet de dresser cette oeuvre, aussi suspecte qu'admirée, entre cathédrale et mythe, comme un moment crucial de notre modernité, descendant, d'une part, de Baudelaire, Mallarmé ou encore Edgar Poe, rencontrant des oeuvres soeurs comme celle de Bataille et fondant, d'autre part, notre contemporain, celui de nos poètes, écrivains, peintres et compositeurs.
Choose an application
Choose an application
Choose an application
Ce mémoire de master en traduction consiste en un projet de traduction en collaboration avec Passa Porta. Passa Porta a fourni des textes littéraires d’auteurs qui ont été en résidence chez eux. L’objectif était de traduire ces textes et d’identifier ainsi des problèmes de traduction. Au fur et à mesure que ce travail a avancé, il s’est concentré de plus en plus sur la traduction de poésie puisqu’il n’y avait pas beaucoup de problèmes de traduction dans les cinq premiers textes courts d’Auður Ava Ólafsdóttir, de Céline Curiol, de Corinne Larochelle, de David Clerson et de François Place. Le poème Drive de Chantal Neveu posait nettement plus de difficultés que j’ai essayé de résoudre via une recherche documentaire. Tout d’abord, j’ai examiné le genre ‘poésie’. La poésie se reconnaît à des caractéristiques de forme spécifiques et à un langage marqué, qui se distingue par la présence d’un élément inattendu. De plus, la poésie est caractérisée par plusieurs niveaux de sens et par l’usage de la sonorité et du rythme. Dans un deuxième moment s’est posée la question de la traductibilité de la poésie. Bien que la tâche soit difficile, la traduction des textes poétiques n’est pas impossible. La seule condition est de ne pas s’attendre à l’impossible. Une fois que le traducteur a accepté qu’il ne pourra jamais fournir des traductions parfaites, il peut se mettre au travail et, dans le meilleur des cas, découvrira que sa traduction apporte quelque chose, tant à la culture source qu’à la culture cible. Dans une dernière étape, j’ai voulu m’informer sur le processus de traduction lui-même. Le processus de traduction d’un poème est comparable à celui d’autres textes. Le traducteur commence par une lecture approfondie du poème original pour choisir ensuite une stratégie de traduction. Pourtant, les choses sont légèrement plus compliquées. Tout d’abord, la lecture doit être très approfondie. Il est d’une importance primordiale de passer le poème plusieurs fois en revue et d’être attentif à toutes les interprétations possibles. C’est la difficulté la plus importante rencontrée pendant la traduction du poème Drive. Deuxièmement, la traduction dispose de toute une panoplie de stratégies possibles. Il s’agit de choisir celle qui convient le mieux au poème en question, et ce choix dépend de l’interprétation du poème et doit être cohérent avec celle-ci. Troisièmement, dans la poésie, le rythme et parfois la rime sont des caractéristiques importantes dont le traducteur doit tenir compte dans sa traduction. Il est important aussi de tenir compte du temps, du lieu et de la tradition dans lesquels le poème original a été écrit. Finalement, le traducteur doit veiller à conserver tout le potentiel de sens du texte original. Il ne peut pas assumer le rôle du lecteur en complétant le texte. Après la recherche documentaire, une lecture approfondie du texte source a permis d’en fournir une interprétation globale et d’induire de cette interprétation la meilleure stratégie de traduction. L’élément le plus important qui s’est laissé dégager de ce travail d’interprétation était la verticalité dans la poésie de Neveu. C’est cette verticalité qui a déterminé le choix de la forme versifiée: en effet, elle a montré que la traduction en vers était la seule stratégie possible. Grâce au choix de cette forme versifiée, la verticalité pouvait être conservée avec assez de flexibilité pour résoudre des problèmes de traduction éventuels, qui ont été... (suite dans les documents).
Choose an application
Deze thesis heeft als basis de vertaling van de hedendaagse literaire roman van Lydie Parisse L’Opposante de la presque’île. Het verhaal gaat over een oude vrouw die post mortem het woord richt tot haar kinderen. Het verhaal is geschreven in de vorm van een monoloog. De roman is tegelijk lyrisch en poëtisch van aard. Tijdens de vertaling werden we dan ook geconfronteerd met drie types van vertaalproblemen. We hebben die opgelost met het doel de stijl, het ritme en de literaire strategieën van de auteur te respecteren. Toch mag respect voor de brontekst niet leiden tot een stroeve vertaling. Ten eerste was het belangrijk het spontane effect van de monoloog zo natuurlijk mogelijk weer te geven. Daarnaast waren er aanpassingen nodig die typisch zijn voor een vertaling van het Frans naar het Nederlands. Tot slot moest het lyrisch en poëtisch karakter van de roman in de vertaling aanwezig blijven, waardoor we in sommige gevallen op onze creativiteit moesten beroep doen. Hoewel we soms wat vrijer vertaald hebben, bleef het onze bedoeling dat onze vertaling een adequate weergave van de brontekst zou vormen. In de vertaalwetenschap en -praktijk wordt de relatie tussen de brontekst en de doeltekst aangeduid met de term equivalentie. Uit het overzicht van de equivalentietheorieën doorheen de geschiedenis blijkt dat er twee visies zijn. Voor een eerste groep vertalers-linguïsten is de vertaling equivalent als het effect op de doeltaallezer gelijk is aan het effect op de brontaallezer. Toch is daarbij vaak het probleem dat ze onvoldoende trouw blijven aan de brontekst. Voorbeelden uit die groep zijn Cicero of Nida. Vanaf de jaren zeventig ligt de nadruk op het bereiken van een evenwicht tussen het respect voor de brontekst en de realisatie van een vertaling die rekening houdt met het effect op de doeltaallezer. Voor Koller en Hatim zijn twee teksten equivalent als dat evenwicht bereikt is, ook al is er in de vertaalde tekst gebruik gemaakt van creativiteit en zijn vertaaleenheden geherstructureerd. Koller noemt dat evenwicht double linkage. Recente visies over literair vertalen neigen meer naar schrijven. Het ideaal van totale equivalentie is volgens vertaalwetenschappers niet haalbaar en kan ook niet objectief gemeten worden. Uit de toepassing van de equivalentietheorieën op onze vertaling blijkt dat de equivalentietheorie van Koller het meest aansluit. Dat kan verklaard worden door onze aandacht voor de stijleffecten van de brontekst, zonder het effect op de doeltaallezer uit het oog te verliezen. We gebruikten ook tips van Hatim en beschouwen elementen van de lyrische stijl, zoals herhalingen, als gemarkeerde stijleffecten. Omdat er lichte wijzigingen werden aangebracht, wordt er juist een equivalent effect gecreëerd. Tegelijk wilden we ook niet herschrijven. We voerden ook een onderzoek naar de equivalentietheorie die past bij de vertaling van de culturele elementen in de roman. Die analyse op basis van het theoretisch kader aangeboden door Aixelá wijst opnieuw in de richting van Koller en het concept van double linkage. We maakten het meest gebruik van technieken die de broncultuur respecteren. Tegelijk hebben we veel culturele elementen geëxpliciteerd. We sluiten daarom niet uit dat we de doeltaallezer zo wat meer verwennen dan de brontaallezer. Om de metafoor van de vertaling die als een glasplaat op de brontekst ligt, te gebruiken: we hopen dat onze vertaling een doorzichtig glas is met kleine vlekjes.
Choose an application
Voor mijn masterproef heb ik een deel van de roman Domino: une histoire de van Philippe Raymond-Thimonga vertaald van het Frans naar het Nederlands. De roman gaat over Domino, een personage dat vier gezichten heeft. Het boek is verdeeld in vier parallelle verhaallijnen die het hoofdpersonage in vier verschillende periodes volgen. We maken eerst kennis met Nardo, een kind dat met zijn moeder aan het wachten is op haar nieuwe minnaar zodat ze samen op kerstvakantie naar de bergen kunnen gaan. Helaas blijkt deze vakantie slecht te verlopen. Het tweede gezicht van Domino is Sandra, een travestiet en prostituee. Ze bevindt zich, zoals elke avond, op de Place Dauphine in Parijs, waar ze wacht op haar eerste klant. Broeder Dominique is het derde gezicht van Domino. Hij is een monnik die in een klooster woont. Het laatste gezicht van Domino is dat van Pierre, een oude schrijver die aan het einde van zijn leven niet meer weet wat hij heeft meegemaakt. Tijdens het vertalen van de roman realiseerde ik me dat de auteur een verhaaltechniek gebruikte die de stream of consciousness wordt genoemd. Ik heb ervoor gekozen om mijn literatuurstudie over dat onderwerp te schrijven. Dankzij deze verhaaltechniek kunnen auteurs de intieme gedachten van personages weergeven en hun ongecensureerde niveaus van bewustzijn blootleggen (Bowling, 1950). Het doel van stream of consciousness is om spontane associaties van gedachten vast te leggen. Deze techniek wordt gekenmerkt door associatieve sprongen in zinsbouw en interpunctie, waardoor de zinnen moeilijk te volgen kunnen zijn (Murfin & Ray, 2003). Volgens Humphrey (1954) zijn er verschillende manieren om de stream of consciousness weer te geven in literaire werken, namelijk via de directe monologue intérieur, de indirecte monologue intérieur, de alwetende behandeling, de alleenspraak en tenslotte via de technieken van drama en versvorm. Naast mijn literatuurstudie heb ik ook een kritische reflectie geschreven over mijn vertaling van de roman. De reflectie omvat de keuzes die ik heb gemaakt tijdens het vertaalproces. Ik heb een aantal syntactische en pragmatische strategieën van Chesterman (1997) gebruikt. De syntactische strategieën die ik heb gebruikt zijn de volgende: letterlijke vertaling, transpositie, verschuiving van eenheid, verandering van de structuur van een constituent en verandering van stijlfiguur. Ik heb heel vaak voor een letterlijke vertaling gekozen omdat het belangrijk was om de boodschap van de oorspronkelijke roman te behouden. De pragmatische strategieën die ik heb gebruikt zijn die van culturele filtering, verandering in explicietheid en verandering in coherentie. Ten laatste heb ik een aantal andere vertaalproblemen die ik ben tegengekomen besproken, zoals de vertaling van bijnamen, lange zinnen, onvoltooide deelwoorden, etc. Ik licht de keuzes die ik gemaakt heb toe aan de hand van voorbeelden uit de roman en uit mijn vertaling.
Choose an application
Deze masterproef met toegepaste component bestaat uit de Nederlandse vertaling van de Franse jeugdroman Les aventures (pas assez) magiques de Barny Ponner van de auteur Dorothee Catoune. De literatuurstudie van deze masterproef biedt een overzicht van de bestaande vertaalstrategieën voor de vertaling van het genre van jeugdliteratuur en de stilistische elementen ervan. Voor de vertaling van de woordspelingen, de humor en de cultureel specifieke elementen (CSI) werden verschillende theorieën en modellen vergeleken om een antwoord te formuleren op de centrale onderzoeksvraag van deze masterproef: Hoe kan het kinderboek “Les aventures (pas assez) magiques de Barny Ponner” worden vertaald met behoud van de stilistische elementen van het origineel? In de kritische nabeschouwing van de vertaling worden de gemaakte vertaalkeuzes en de gehanteerde strategieën verantwoord en toegelicht. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de vertaalstrategieën van Chesterman (2010) en van de classificatie van Grit (1997) voor de vertaling van de realia (CSI). Daarnaast werden de vertaalstrategieën en classificaties van Delabastita (1996) toegepast op de woordspelingen en de humoristische wendingen uit het origineel. Uit het literatuuronderzoek bleek dat de vertaalstrategie van “foreignization” (een concept dat geïntroduceerd werd door Venuti in 1966) de meest geschikte strategie voor de vertaling van de jeugdroman is. Daarbij werd rekening gehouden met de didactische functie van het origineel en het dubbele doelpubliek van kinderen en volwassen. Uit de kritische reflectie is gebleken dat de strategie van “handhaving” van Grit (1997) oftewel de strategie “letterlijke vertaling” van Chesterman (2010) het vaakst werden gebruikt voor de vertaling van de realia. De strategie van Grit (1997) van de “omschrijving of definitie in de doeltaal”, die overeenkomt met de pragmatische strategie van Chesterman (2010) van “verandering van informatie”, was vaak nodig om een brontaalgerichte, maar toch vlot leesbare vertaling te creëren voor het doelpubliek. Wat betreft de vertaling van humor en woordspelingen in de roman, is gebleken dat woordspelingen gebaseerd op paronymie het meeste voorkwamen in de roman. De meest gebruikte vertaalstrategie volgens de classificatie van Delabastita (1993) is "PUN > PUN”, een brontaalgerichte strategie die ervoor zorgt dat de lezer dezelfde humoristische connotatie van het origineel ervaart. Voor de vertaling van de jeugdroman werd dus gekozen voor de vertaalstrategie van “foreignization”, waarbij de authenticiteit en de stilistische elementen van het origineel zoveel mogelijk behouden werden, terwijl de culturele elementen waar nodig werden aangepast aan het doelpubliek. Deze masterproef staat zeker nog open voor aanvullende onderzoeksvragen. Verder onderzoek naar de participatieve rol van kinderen binnen het vertaalproces van kinderboeken is daarbij zeker een mogelijkheid. Het waardeoordeel van kinderen over verschillende soorten vertalingen is daarbij van groot belang om het effect van bepaalde vertaalstrategieën te kunnen evalueren.
Listing 1 - 10 of 16 | << page >> |
Sort by
|