Abstract | Keywords | Export | Availability | Bookmark

Choose an application

• Reference Manager
• EndNote
• RefWorks (Direct export to RefWorks)

De Vlaamse regering voorziet ruime investeringsbudgetten om het aanbod aan sociale huurwoningen uit te breiden en de woningvoorraad te renoveren. Vastgesteld wordt echter dat de investeringsbudgetten onderbenut blijven. Welke de organisatorische en financiële redenen hiervoor zijn was al voorwerp van een inmiddels afgerond onderzoeksopdracht over de doorlooptijd van investeringsprojecten (Dockx e.a., 2023). Parallel hiermee liet de minister een studie uitvoeren met als centrale vraag hoe andere innovaties zouden kunnen bijdragen aan een versnelde toename van het sociaal woonaanbod, in het bijzonder wat betreft het beheersen van de bouw- en beheerskosten (total cost of ownership), het behalen van nieuwe ambities omtrent duurzame, energiezuinige en circulaire woningbouw en het actualiseren van rollen voor private partijen en bouwactoren bij de renovatie en realisatie van sociale woningen. De methodologie omvatte een literatuurstudie, focusgroepen met vertegenwoordigers van de sector, gesprekken met beleidsmakers en experts, en het opvolgen van pilootprojecten. Dit leidde tot een overzicht van zowel bouwtechnische als procedurele/organisatorische knelpunten. In nauwe samenwerking met belanghebbenden en door het bestuderen van inspirerende nationale en internationale cases, werden innovatieve ideeën geïdentificeerd om oplossingen te bieden voor de vastgestelde uitdagingen. Deze knelpunten werden gematcht met innovatieve ideeën, en op basis van deze overeenkomsten werden aanbevelingen geformuleerd voor Wonen in Vlaanderen, de Vlaamse woonmaatschappijen en lokale besturen. Uit de analyse van de huidige situatie en met de input van actoren uit het werkveld konden volgende conclusies, knelpunten en beleidsaanbevelingen geïdentificeerd worden. Sommige van de aanbevelingen gaan concreet in op innovatieve praktijken: Het sociale woningbestand wacht een grote renovatie-opgave. Voorzie het gebruik van tijdelijke woonunits en/of maak het in gebruik nemen van leegstaande panden mogelijk. De (sociale) woningsector is weinig vertrouwd met het hergebruik van bouwmaterialen bij de bouw en renovatie van sociale woningen. Zet materialenstromen op binnen de sociale huisvestingssector om zo hergebruik mogelijk te maken binnen het eigen patrimonium van de woonmaatschappijen.Voer prefabricatie in de sociale woningbouw door om versnelde uitbreiding van sociale woningbouw mogelijk te maken. Integreer veranderingsgericht bouwen, scenarioplanning, en levenscycluskostenanalyse (LCC) in het ontwerp, de aanbesteding en de aanvraag voor de FS3-leningen.Voer geïntegreerde wijkscans uit om zo mogelijkheden tot verdichting zichtbaar te maken en strategische aankopen in kaart te brengen.Andere beleidsaanbevelingen zetten in op het stimuleren van innovatie in het algemeen. Duurzame innovatie vraagt capaciteit en middelen. Indien men het sociale woningbestand en de werkwijze binnen de sector wil veranderen, moeten deze kosten buiten het bouwproces (i.v.m. voorbereiding, kennis, vorming, … ) kunnen meegenomen worden. Pilootprojecten en bijbehorend trajecten kunnen op gerichte en gecontroleerde manier experimenteren en innovaties toelaten. Het is echter noodzakelijk om deze pilootprojecten in de praktijk ook grotere vrijheidsgraden te verlenen. Bied hen meer ruimte - letterlijk en figuurlijk - en middelen om te experimenteren. Richt op of heroriënteer het agentschap tot een sectorbreed kenniscentrum dat als hoofdtaak heeft actiegerichte kennis te verzamelen, te delen en informatiestromen te faciliteren. Dit centrum kan een platform zijn waarop zinvolle informatie en relevante documenten gedeeld worden; het kan een aanspreekpunt zijn voor woonmaatschappijen en andere actoren met vragen; het kan vraagstukken en uitdagingen verzamelen en hierrond opleidingen organiseren; het kan actoren met elkaar in contact brengen en samenwerkingen bevorderen; … Het kenniscentrum - dit kan ook de vorm aannemen van een regiowijde overlegstructuur of een (tijdelijke) ‘task force’ - kan een belangrijke rol spelen in het verzamelen en (op het juiste moment) doorspelen van informatie.Werk aan een continue evaluatie van richtlijnen in overleg met de sector (WM’s, architecten en bouwsector) en (toekomstige) bewoners. Overweeg een ontvoogding van woonmaatschappijen die voldoende kennis in huis hebben om een basiskwaliteit van woningen te verzekeren.Bedeel een grotere rol toe aan creativiteit, relevantie, innovatie, kwaliteit en duurzaamheid bij de aanbestedingsprocedures en wedstrijden.