Choose an application

• Reference Manager
• EndNote
• RefWorks (Direct export to RefWorks)

Choose an application

• Reference Manager
• EndNote
• RefWorks (Direct export to RefWorks)

Choose an application

• Reference Manager
• EndNote
• RefWorks (Direct export to RefWorks)

Choose an application

• Reference Manager
• EndNote
• RefWorks (Direct export to RefWorks)

Choose an application

• Reference Manager
• EndNote
• RefWorks (Direct export to RefWorks)

De ontwikkeling van composietvullingen en tandheelkundige adhesieven heeft de tandheelkundige zorg voorgoed veranderd. Composietvullingen hebben een heel aantal nieuwe en betaalbare esthetische behandelingen mogelijk gemaakt. Zo kunnen niet alleen gecariëerde tanden, of tanden met een traumatisch letsel hersteld worden met composietvullingen, maar ook erosieve letsels of oud kroon- en brugwerk. Vaak worden ze ook gebruikt om de vorm en kleur van tanden aan te passen. Composieten danken hun stijgende populariteit in de eerste plaats aan hun esthetisch karakter. Wanneer composietrestauraties gemaakt zijn door een bekwaam en geoefend tandarts, dan zullen ze zeer natuurgetrouw en zelfs onzichtbaar zijn. Een ander, minstens even belangrijk voordeel van composietvullingen is het feit dat ze 'gekleefd' worden aan overblijvend tandmateriaal door middel van een tandheelkundig adhesief. Hierdoor moet er niet meer tandmateriaal verwijderd worden dan het beschadigde of gecarieerde weefsel (in tegenstelling tot de conventionele zilveramalgaamvullingen). Dit komt de individuele levensduur van een tand ten goede. Naast retentie moeten tandheelkundige adhesieven ook de krimpspanningen van de composiet, die onstaan bij het uitharden, opvangen en de vulling verzegelen om micro-lekkage te voorkomen. Omwille van de voordelen van composiet, verwachten we dat het niet lang meer zal duren vooraleer composietvullingen de conventionele amalgaamvullingen zullen vervangen. Toch hebben composietvullingen nog enkele belangrijke nadelen, die essentieel te herleiden zijn tot hechting van het tandheelkundig adhesief aan de tand. De twee belangrijkste tekortkomingen van adhesieven zijn tot op heden (1) hun beperkte levensduur in het orale milieu, en (2) hun techniekgevoelige en langdurige applicatieprocedure. De zoektocht naar een gemakkelijk te gebruiken en duurzaam adhesief stond daarom centraal in dit doctoraatsonderzoek. Omdat de klinische eigenschappen van tandheelkundige adhesieven voornamelijk bepaald worden door hun chemische samenstelling, hebben we in een eerste deel de chemische samenstelling van hedendaagse adhesieven onderzocht. Tandheelkundige adhesieven kunnen kort beschreven worden als complexe 'cocktails' waarin monomeren, (foto-)initiatoren, inhibitoren, solventen, en soms vulstofpartikels zitten. Elk van deze ingrediënten heeft een eigen functie, en het is natuurlijk belangrijk dat ze samen een evenwichtige oplossing vormen om klinisch succesvol te zijn. Om de resultaten van experimentele adhesieven in perspectief te kunnen zetten, werd er beslist om eerst de in-vitro hechtsterkte en eigenschappen te bestuderen van verschillende commerciële adhesieven. Wat betreft hechtsterkte, bleken één-stap systemen het minder goed te doen dan adhesieven met meer stappen. Een gedeeltelijke verklaring hiervoor is de aanwezigheid van porositeiten in deze vereenvoudigde systemen. Verder onderzoek toonde aan dat deze porositeiten kunnen onstaan door een proces van fase-separatie of osmose. Identieke experimentele één-stap adhesieven waarbij telkens één enkel ingrediënt werd aangepast, werden onderzocht met het oog op optimalisatie van de samenstelling. Zo werd de invloed van de concentratie functionele monomeren, foto-initiatoren en solventen onderzocht. Vooral het feit dat functionele monomeren met affiniteit voor calcium kunnen gesynthetiseerd worden, lijkt veelbelovend voor de verbetering van de duurzaamheid van adhesieven. Daarnaast werd ook de applicatieprocedure van adhesieven onderzocht. Hierbij bleek dat de één-stap systemen helemaal niet sneller zijn dan de twee-stap zelf-ets adhesieven. Door hun ets-en-spoelfase namen de conventionele drie-stap systemen wel meer tijd in beslag. Zo'n bijkomende ets-en-spoelfase kan nochtans de hechtsterkte van zelf-ets adhesieven verbeteren, maar alleen aan glazuur. Alleen de drie-stap ets-en-spoel adhesieven waren in staat om hun initiële hechtsterkte te behouden tijdens het testen van hun duurzaamheid. Wanneer samples in water bewaard werden gedurende 6 of 12 maanden, daalde de hechtsterkte van alle zelf-ets adhesieven significant voor dentine, maar niet voor glazuur. Het toevoegen van een kleine hoeveelheid HEMA aan de samenstelling van de experimentele één-stap systemen had een blijvend positief effect op de hechtsterkte. In een laatste deel van dit doctoraatsonderzoek hebben we een gerandomiseerde klinische studie opgezet, waarbij niet-carieuze cervicale letsels behandeld werden met een composietvulling, gehecht met ofwel een nieuw één-stap adhesief, of met een conventioneel drie-stap adhesief. Na één jaar opvolging zijn de resultaten veelbelovend omdat beide adhesieven het goed doen. Toch was het besluit van dit doctoraatsonderzoek dat het beter is om niet uit te gaan van een één-stap systeem wanneer men dentale adhesieven wil verbeteren. Deze vereenvoudigde systemen zijn niet altijd sneller, maar zijn wel techniekgevoeliger. Het gebruik van nieuwe functionele monomeren die ontworpen werden om aan calcium in hydroxyapatiet te hechten, lijkt wel zeer veelbelovend te zijn. The use of composite filling materials along with dental adhesives has revolutionized today's dental practice. They have opened a whole new spectrum of aesthetic dental treatments. Not only can composites be used to restore decayed or traumatized teeth, they can also be used to repair old crowns and bridges, to treat erosive lesions, to change the shape of teeth, etc. Composite restorations owe their increasing success and popularity in particular to their aesthetic character. In the hands of a skillful dentist, composite fillings are today able to replace lost tooth tissue in an invisible way. In addition, thanks to the adhesive technique by which composite restorations can be 'glued' to remaining tooth material, unnecessary loss of tooth material is avoided. This should in the long term positively influence the longevity of the restored tooth. However, no matter how splendid the shape and color, a good composite filling does not last long without a good adhesive. Besides retention, the adhesive has an important function in withstanding the volumetric shrinkage stresses of the composite and in preventing marginal leakage of the restoration. Due to alleged health hazards of conventional silver amalgam fillings, it is to be expected that composite fillings will replace them before long. However, today's greatest shortcomings of composite fillings and their adhesives are their limited durability in the aggressive oral environment, and their technique-sensitive and time-consuming application procedure. Hence, the objective of this PhD dissertation was to search for an easy and durable adhesive. Since the clinical behavior of a dental adhesive mainly relies on its chemical composition, the chemical compositions of contemporary adhesives was first reviewed. Generally, dental adhesives are intricate mixtures, containing monomers as key ingredients, (photo-)initiators to initiate the polymerization reaction, inhibitors to prevent premature curing, solvent(s) to enable dentin bonding and, depending on the adhesive system, fillers to fortify the adhesive resin. It is clear that adhesive solutions need to be well balanced in order to be clinically successful. To be able to compare the results of experimental adhesives, it was decided to first determine the bonding efficiency of commercial one-step adhesives and some multi-step control adhesives. Bond-strength testing indicated that one-step adhesives tend towards lower bond strengths both to enamel and dentin. A plausible explanation for this outcome may be the presence of droplets within the adhesive resin of one-step adhesives. Further research indicated that these droplets with one-step self-etch adhesives may originate either from phase-separation reactions or from osmosis. Several different experimental adhesives that were identical but for one ingredient were examined to optimize the chemical composition and to determine the effect of the functional monomers, photo-initiators and solvents. Very promising was the fact that functional monomers can be tailored to exhibit the capacity to bond to calcium in hydroxyapatite, which should improve the clinical bonding efficiency and durability of adhesives. In a next part, we analyzed the application procedure of adhesives. It was concluded that the application procedure of one-step adhesives is not necessarily shorter and faster as compared to two-step SEAs. An adjunctive etch&rinse step can improve the bonding efficiency of SEAs, but should be confined to enamel only, as dentin bonding was impaired by etching. Regarding durability, only a three-step etch&rinse adhesive was able to maintain its initial bond strength to enamel and dentin after (up to) 12 months of aging by water storage. The bonding effectiveness of SEAs to enamel was stable after aging, but not to dentin. Addition of a small amount of HEMA to the composition of an experimental one-step adhesive was observed to be beneficial, even after aging. In a last clinical part, the obtained in-vitro results were validated in a randomized clinical trial in which a 1-SEA was compared to a 3-E&R. After one year, the results for the one-step adhesive are very promising, indicating no difference regarding clinical success rate with the three-step adhesive. Nevertheless, it was concluded that in order to improve the performance of dental adhesives, it is not advisable to start from one-step adhesives, since they have been shown to be very technique sensitive and not always faster regarding application procedure. In contrast, focusing on novel functional monomers which can ionically bond to calcium seems very promising for future improvements to dental adhesives. Het gebruik van composiet ("witte vulling") als tandvulmateriaal heeft de tandheelkundige zorg voorgoed veranderd. Dankzij composietvullingen zijn een heel aantal nieuwe en betaalbare esthetische behandelingen mogelijk. Zo kunnen niet alleen gecariëerde tanden, of tanden met een traumatisch letsel hersteld worden met composiet, maar ook erosieve letsels (tandletsels door overmatig gebruik van zure dranken of etenswaren) en oude kronen. Vaak wordt composiet ook gebruikt om de vorm, kleur en stand van tanden aan te passen. Composieten danken hun stijgende populariteit in de eerste plaats aan hun esthetisch karakter. Wanneer composietrestauraties gemaakt worden door een bekwaam en geoefend tandarts, dan kunnen ze zeer natuurgetrouw en zelfs onzichtbaar zijn. Een ander minstens even belangrijk voordeel van composietvullingen is het feit dat ze 'gekleefd' worden aan overblijvend tandmateriaal door middel van een tandheelkundig adhesief. Hierdoor moet er niet meer tandmateriaal verwijderd worden dan het beschadigde of gecariëerde weefsel (in tegenstelling tot de conventionele zilveramalgaamvullingen). Dit komt de individuele levensduur van een tand ten goede. Tot op heden kennen tandheelkundige adhesieven echter enkele belangrijke tekortkomingen. Enerzijds heeft onderzoek aangetoond dat het kleefvermogen van het adhesief afneemt met de tijd, waardoor de vulling kan uitvallen of waardoor de randen van de vulling kunnen verkleuren door lekkage. Anderzijds neemt de procedure om het adhesief aan te brengen op de tand veel tijd in beslag en is ze vaak ingewikkeld waardoor er gemakkelijk fouten gemaakt kunnen worden. In dit doctoraatsonderzoek stond daarom de zoektocht naar een tandheelkundig adhesief dat zowel (1) langer meegaat in de mond, alsook (2) sneller en makkelijker aan te brengen is op de tand, centraal. Om meer inzicht te krijgen in de chemische samenstelling van adhesieven, werd eerst de literatuur doorgenomen. Daarna werd de hechtsterkte van verschillende commerciële en experimentele adhesieven bepaald en het hechtvlak tussen de tand en het adhesief werd bestudeerd met transmissie en scanning elektronen microscopie. De samenstelling van de experimentele adhesieven was altijd identiek op één ingrediënt na, waardoor het effect van dat ingrediënt vastgesteld kon worden, en waardoor een optimale concentratie bepaald kon worden. Er werd ook een gerandomiseerde klinische studie opgezet, waarbij gelijkaardige tandletsels bij patiënten behandeld werden met een composietvulling, gehecht met ofwel een vereenvoudigd, recent adhesief ofwel een conventioneel adhesief. Na één jaar opvolging zijn de resultaten veelbelovend omdat beide adhesieven het goed doen. Toch was het besluit van dit doctoraatsonderzoek dat het beter is om niet uit te gaan van de meest vereenvoudigde adhesieven (de zogenaamde één-stap adhesieven), omdat hun aanbrengprocedure niet altijd sneller is, en omdat ze vaak 'bellen' bevatten. Om de duurzaamheid van een adhesief te verbeteren, is vooral de verdere ontwikkeling van specifieke ingrediënten die chemisch kunnen hechten aan de tand zeer veelbelovend.