Choose an application

• Reference Manager
• EndNote
• RefWorks (Direct export to RefWorks)

Als grootste landgebruikers in Vlaanderen spelen landbouwers een belangrijke rol in de ontwikkeling en het beheer van het Vlaamse landschap. De invloed van landbouw is al van oudsher zichtbaar, denken we maar aan kleine landschapselementen, drooglegging van moerassen, ontbossing, kanalisering van waterlopen, enzovoorts. Door de schaal-vergroting en de intensivering, voornamelijk vanaf de late jaren vijftig en vroege jaren zestig van de 20e eeuw, nam de druk op het landschap en op het milieu aanzienlijk toe. Vanuit milieukundige en maatschappelijke, gevolgd door wetgevende hoek nam de roep toe voor het opstellen van reglementen, afspraken en maatregelen ter bescherming van het leefmilieu en de openruimte. In ons onderzoek draaien we echter de rollen om en trachten we de visie van de Vlaamse landbouwer te geven op maatschappelijke, ecolo-gische en landschappelijke thema’s. In de literatuurstudie, bestaande uit drie hoofdstukken, bestuderen we in het eerste hoofdstuk de huidige situatie van de Vlaamse landbouw en de verschillende soorten im-pact van landbouw op het milieu. In het tweede hoofdstuk bespreken we het ontstaan, de implementatie, de soorten, de effecten en situatie van agromilieumaatregelen en beheerovereenkomsten in Vlaanderen, belangrijke instrumenten van het Europese en Vlaamse milieu- en landbouwbeleid. Tenslotte beschrijven we in het derde hoofdstuk de toekomstige uitdagingen van de Vlaamse landbouw inzake productiecapaciteit, klimaat-verandering, reductie van de milieu-impact en toepassing van betere technologieën. In een online-survey, die liep van 23 maart tot en met 5 juli 2016, trachten we de visie van de Vlaamse landbouwer over landschappelijke, maatschappelijke en ecologische thema’s te achterhalen. De focus van het onderzoek lag bij de bereidheid van de Vlaam-se landbouwer voor het doorvoeren van adaptaties, in het bijzonder de mate waarin zij zich willen of kunnen aanpassen aan de toekomstige maatschappelijke eisen omtrent het opnemen van natuurdoelstellingen in hun beheer, hun voorkeuren voor markt-, product- en inkomensdiversificatie, hun maatschappelijke, ecologische en landschappelijke voor-keuren en wat hun financiële bereidheid (WTA) hiervoor inhoudt. De gevolgde methode bij het opstellen van de survey en de motivatie van de gebruikte enquêtetechnieken, waaronder een keuze-experiment, leggen we uit in het vierde hoofdstuk. De verkregen data presenteren we in het vijfde hoofdstuk. Vervolgens analyseren we de socio-demografische gegevens, de opinies van de respondent over uitdagingen en te volgen strategieën met betrekking tot het landbouwbedrijf en de voorkeuren over land-schappelijke, maatschappelijke en ecologische thema’s. Ondanks de verwachtingen die we hadden over de voorkeuren van de respondenten in het bijzonder en van de Vlaam-se landbouwer in het algemeen, moeten we helaas stellen dat we slechts enkele uitspra-ken kunnen doen. De redenen zijn de grote heterogeniteit onder de respondenten, de (te) complexe opbouw van de keuze-experimenten en in relatie hiermee een te laag aantal observaties. Daarom besluiten we in het allerlaatste onderdeel met aanbevelingen voor verder onderzoek.

Choose an application

• Reference Manager
• EndNote
• RefWorks (Direct export to RefWorks)

Het particulier houden en verzorgen van reptielen is de laatste jaren zeer populair. Denk hierbij maar aan de moerasschildpadden die je in menig dierenwinkel en/of tuincenter kunt vinden. Het houden en verzorgen van reptielen vraagt echter veel meer aandacht/ opvolging dan het verzorgen van een zoogdier (vb. hond, kat, knaagdier). Bijkomend stelt zich het probleem dat het beeld geschept wordt dat vele hobbyisten niet voldoende op de hoogte zijn in verband met de verzorging van een dergelijk reptiel en het wetgevend kader hier rond. Er is getracht om in deze masterproef enkele zaken hiervan van nader te onderzoeken, en na te gaan hoe de particuliere houder met zijn reptielen omgaat en in hoeverre hij bovendien op de hoogte is van de wetgeving en deze bijgevolg ook naleeft. De literatuurstudie start met een uiteenzetting van het wetgevend kader in Vlaanderen, Brussel en Europa aangaande het houden van reptielen. Dit zowel voor de particuliere bezitter als diegene die er professioneel mee bezig is. Uit deze gegevens blijkt dat zeer weinig particuliere reptielenhouders op de hoogte zijn van de wetgeving die komt kijken bij het huisvesten van reptielen. Nog een veel kleinere minderheid is hiermee effectief in orde. Grote verschillen zijn er tussen reptielenhouders met een kleine collectie van maximaal 10 reptielen en diegene met grotere collecties. In een 2de deel zijn er enkele mogelijke aspecten uitgelicht die bij een falend management kunnen lijden tot mogelijk verminderd welzijn bij het reptiel in kwestie. Vanwege de verscheidenheid aan reptielen die particulier gehouden worden is het moeilijk om hier specifieke uitspraken over te doen. Opvallend is dat ook hier de collectiegrootte van de particuliere reptielenhouder zeer bepalend is voor de manier waarop de particulier met zijn reptielen omgaat. Zo is ook hier te merken dat respondenten met kleinere collecties (< 11 reptielen) hun reptiel vaker gaan behandelen als een zoogdier, onder meer op het gebied van huisvesting, het verstrekken van het voedsel en het hanteren. Hierbij wordt slechts in zeer geringe mate rekening gehouden met de specifieke anatomie en het metabolisme van het reptiel in kwestie. Bij grotere collecties daarentegen wordt er vaker rekening gehouden met de specifieke anatomie en het metabolisme van het reptiel in kwestie. Bovendien is het huisvesten in een zo ideaal mogelijke omgeving voor het reptiel hierbij zeer belangrijk. De belangrijkste reden hiervoor is naast de kennis en de ervaring die deze respondenten bezitten, voornamelijk het feit dat zij op regelmatig basis kweken met hun reptiel en hun reptiel met deze reden ook anders behandelen dan de reptielenhouder die zijn reptiel bezit enkel vanwege het gezelschap.

Choose an application

• Reference Manager
• EndNote
• RefWorks (Direct export to RefWorks)

Deze masterproef kadert in een onderzoek van Landbouwcentrum Aardappel (LCA) over de werking van de kunstmestvervanger spuiwater in aardappelen. Gedurende drie jaar worden er proefvelden op verschillende locaties aangelegd doorheen heel Vlaanderen om na te gaan of spuiwater een volwaardig alternatief is voor de dure traditionele bemesting. Dit alternatief is zeer interessant om de mogelijke problemen qua milieu, zoals luchtverontreiniging en uitspoeling, en de dalende depositie van zwavel op te lossen in verschillende gewassen. De aardappelteelt heeft een matige behoefte aan zwavel, zodat er hier niet meteen problemen zullen optreden op het vlak van mogelijke zwaveltekorten. Voor de dalende depositie van zwavel kan er enkel spuiwater van een chemische luchtwasser worden gebruikt, aangezien die van een biologische geen zwavel bevat. In dit onderzoek wordt er nagegaan of spuiwater voor betere of gelijkwaardige resultaten zorgt qua opbrengst en kwaliteit van de aardappelen tov. de traditionele bemesting. Door de steeds grotere problematiek qu nitraatstikstofresiduwaarden onderzocht. Er wordt met een kostprijsberekening nagegaan als spuiwater goedkoper is als de dure kunstmeststoffen. Voor dit onderzoek wordt zowel spuiwater van een biologische als van een chemische luchtwasser gebruikt. In de literatuurstudie worden verschillende aspecten van de aardappelteelt en de bemesting nagegaan, aangezien de aardappel voldoende voedingselementen nodig heeft om uit te groeien tot een volwaardig product. D geschetst. Bij bemesting wordt de mestwetgeving en de belangrijkste bemestingsvormen uitgelegd. De belangrijkste bemestingsvormen hierbij zijn de anorganische meststoffen, de organische meststoffen en spuiwater. Bij spuiwater wordt de werking van de luchtwassers, de eigenschappen van het spuiwater,… toegelicht. Uit de resultaten blijkt zeer duidelijk dat spuiwater een meer dan volwaardig alternatief is voor de traditionele bemesting. Zowel op vlak van opbrengst als kwaliteit zijn de resultaten goed. Op de drie jaar durende proefwerking treden er amper verschillen op. Bij de nitraatstikstofresiduwaarde haalt het spuiwater duidelijk een beter resultaat dan kunstmest. Deze nitraatstikstofresiduwaarden liggen maar liefst 5% lager bij spuiwater. Uit de kostprijsberekening valt ook af te leiden dat het gebruik van spuiwater goedkoper is dan die van de kunstmeststoffen. Uit de resultaten blijkt ook duidelijk dat er een verschil is tussen het type luchtwasser. Bij de opbrengstresultaten scoort spuiwater van een chemische luchtwasser met een verschil van 5% duidelijk beter dan een biologische. Bij de nitraatstikstofresiduwaarden haalt spuiwater van een biologische luchtwasser het beste resultaat met een verschil van ongeveer 13% tov. een chemische luchtwasser. Uit deze proeven blijkt duidelijk dat spuiwater veel belovende resultaten haalt en dus als een zeer waardig alternatief kan optreden. Aangezien er nog niet veel onderzoek is uitgevoerd met spuiwater is verder onderzoek wel aan te raden om deze veelbelovende resultaten te bevestigen.

Choose an application

• Reference Manager
• EndNote
• RefWorks (Direct export to RefWorks)

Zoals de titel al aangeeft, ligt de focus van de thesis bij het analyseren van een nachtvlindermeetnet. Vrijwilligers, die actief zijn voor Natuurpunt, zijn sinds februari 2009 bezig met tellingen uit te voeren in alle provincies van Vlaanderen. De volledige database van het nachtvlindermeetnet omvat alle tellingen die uitgevoerd zijn in de periode van 17 februari 2009 tot 31 oktober 2015. Er werden in deze tijdsduur van zes jaar 511728 nachtvlinders geteld. Via een statistische analyse onderzoeken we onder meer de verschillen in biodiversiteit van nachtvlinders tussen twee nabijgelegen locaties met een verschillend habitat (open en bosrijke omgeving). Verschillende studies uit de wetenschappelijke literatuur geven aan dat de weerfactoren zoals temperatuur en bewolking alsook het maanlicht een invloed uitoefenen op het aantal actieve nachtvlinders. Deze thesis gaat na of de bevindingen uit dergelijke voorafgaande studies kunnen bekrachtigd worden. Hierbij wordt gebruik gemaakt van weergegevens uit een weerstation in Ransberg en van tellingen van twee lichtvallen uit Zichem. Aangezien de afstand tussen de twee lichtvallen en het weerstation (±15km) kort genoeg is, zijn de weergegevens relevant voor de tellingen die in Zichem gebeuren. Tenslotte analyseren we of er in de periode van 2009 tot 2015 significante verschillen waren in het aantal nachtvlinders of het aantal soorten. De goede en slechte jaren van drie veel voorkomende nachtvlinders in Vlaanderen worden hierbij in het bijzonder doorgelicht. De drie besproken soorten zijn de huismoeder (Noctua pronuba L.), de zwarte c-uil (Xestia c-nigrum L.) en de volgeling (Noctua comes H.). Aangezien het nachtvlindermeetnet tellingen zijn, moet men voor het analyseren ervan gebruik maken van de Poisson regressie of, indien er overdispersie optreedt, van de negatief binomiaal regressie. Deze twee regressiemodellen geven uitkomsten in de vorm van regressiecoëfficiënten, die de invloed/impact van een verklarende variabele op de re Uit de resultaten van de analyse blijkt dat er wel degelijk een verschil is in nachtvlinderbiodiversiteit tussen twee nabijgelegen habitats. In de meer bosrijke omgeving zijn er gemiddeld meer soorten per telling aangetroffen. Dat er een verschil is in biodiversiteit werd nog duidelijker uit het onderzoek van de abundantie van spanners en uilen voor beide locaties. Spanners hebben een duidelijke voorkeur voor de bosrijke omgeving terwijl de uilen de voorkeur geven aan de open omgeving. De weerfactoren temperatuur en bewolkingsgraad hebben een significant positieve correlatie met het aantal actieve nachtvlinders/soorten. Ook de maanstand heeft een significante impact op de activiteit van nachtvlinders. Tijdens volle maan worden er beduidend minder nachtvlinders geteld. Opmerkenswaardig hierbij is dat het aantal soorten, in tegenstelling tot het aantal motten, helemaal niet werd beïnvloed door de stand van de maan. Bij het vergelijken van de abundantie van nachtvlinders over de verschillende jaren, kwam tot uiting dat de tellingen van het voorjaar en die van de zomer apart moeten geanalyseerd worden. Een goed jaar voor de voorjaarsvliegers betekent geen goed jaar voor de zomervliegers en vice versa. Zo waren 2009, 2011, 2012 en 2014 topjaren voor de voorjaarsvliegers, terwijl 2013 een echt topjaar voor de zomervliegers was. De jaren 2010 en 2015 waren slechte voorjaren voor de motten, waarbij de jaren van 2011 en 2012 dan weer ongunstige zome

Choose an application

• Reference Manager
• EndNote
• RefWorks (Direct export to RefWorks)

Ontbossing heeft een negatieve invloed op de klimaatverandering. Het Sint-Annabos in Antwerpen gaat in 2017 echter plaats moeten maken voor de werf van de Oosterweelverbinding. Dat urbane bos heeft een grote maatschappelijke waarde. Het is dus belangrijk om te onderzoeken wat de huidige toestand van het Sint-Annabos is, zodat we weten wat er verloren zal gaan. De focus ligt daarbij op de onderbegroeiing en de bodem. Bovendien heeft Erik Van Boghout in 1977 – ’78 het Sint-Annabos al eens geïnventariseerd. Daardoor konden we bestuderen hoe het bos gedurende 37 jaar geëvolueerd is. In 46 afgebakende proefvlakken namen we bodemstalen op 0-15 cm, 15-30 cm en 30-50 cm. Die stalen onderzochten we op gebied van zuurtegraad, kalkgehalte en gehalte organisch materiaal. Daaruit bleek dat de bosbodem (die afkomstig is van baggerspecie uit de Schelde) in het calciumcarbonaatbufferbereik zit. Daarnaast was er ook sprake van afbraak van organisch materiaal in de onderste bodemlaag. De nieuwe aanmaak van humus via de verhoogde input van bosstrooisel compenseert die afbraak echter in de bovenste bodemlaag. Verder hebben we ook de bedekkingsgraad van de aanwezig planten geschat en maten we het volume dood hout en boomdiameters. We delen de proefvlakken in op basis van het grondvlak die elke boomsoort inneemt. 29 proefvlakken hebben als hoofdboomsoort Canadapopulier (Populus x canadensis Moench) aangezien het bos daarmee aangeplant werd. Aan de hand van de Ellenbergwaarden bestudeerden we de vegetatie. Een hogere lichttransmissie door de boomlaag zorgt voor een dichtere en meer diverse ondergroei. Uit ons onderzoek blijkt dat Grote brandnetel (Urtica dioica L.), Hondsdraf (Glechoma hederacea L.), en Gewone vlier (Sambucus nigra L.) de grootste bedekking hebben. We besluiten dat het Sint-Annabos op het vlak van hogere planten een relatief soortenarm bos van het brandneteltype is die een goede bodemkwaliteit heeft. Bovendien zal de bosbodem, mede door het rijke populierenstrooisel, nog voor geruime tijd tegen verzuring bestand zijn. Het bos heeft de mogelijkheid om verder te evolueren naar een waardevoller bos. Daarbij speelt de bosleeftijd een belangrijke rol.