Choose an application

• Reference Manager
• EndNote
• RefWorks (Direct export to RefWorks)

Het cognitief-sociaal principe van gaze cueing stelt dat mensen van nature geneigd zijn om de blik van anderen te volgen, wat er vervolgens voor zorgt dat verschillende mensen hun aandacht zullen richten op hetzelfde object in de ruimte. De toepassing van dit principe in advertenties kan helpen om de aandacht van consumenten te richten op bepaalde onderdelen ervan, wat het merk ten goede kan komen. Niettemin blijft onderzoek naar gaze cueing in commerciële boodschappen schaars. De huidige masterproef onderzocht daarom de toepassing van het gaze-cueing principe in een marketingcontext, door de blik van modellen in advertenties te manipuleren. Enerzijds ging de studie na of het gebruik van gaze cueing in advertenties een gunstig effect heeft op de aandacht, herinnering en aankoopintentie van consumenten. Anderzijds ging de studie na of overeenkomsten in etniciteit tussen de consument en het afgebeelde model in de advertentie de effecten van gaze cueing beïnvloeden. Het effect van gaze cueing op aandacht, herinnering en aankoopintentie werd experimenteel onderzocht met behulp van mobiele eye-tracking technologie. Hierbij dragen mensen een bril die hun oogbewegingen meet en bepaalt waar ze naar kijken. In dit experiment werd de blik van het model in de advertentie gemanipuleerd, om zo twee condities te bekomen: één waarin het model in de richting van de merknaam keek (gaze cueing) en één waarin het model recht voor zich uitkeek (geen gaze cueing). Vervolgens werden deelnemers blootgesteld aan één van de advertenties terwijl ze wachtten in de gang van een universiteitsgebouw. Deze aanpakt blijkt innovatief, aangezien voorgaand onderzoek in dit domein steeds werkte in een artificiële labo-setting. Hierbij werden deelnemers blootgesteld aan advertenties op een computerscherm terwijl hun oogbewegingen geregistreerd werden met behulp van remote eye-tracking camera’s, bevestigd aan dat scherm. Naast het bestuderen van bovenstaande effecten, werd ook de rol van interpersoonlijke, etnische gelijkenissen in de effecten van gaze cueing onderzocht, met behulp van een gedragsstudie. In deze studie werd enkel de etniciteit van het model gemanipuleerd, om zo twee condities te bekomen: één met een donker model en één met een blank model. In beide condities was er sprake van gaze cueing. De resultaten van deze masterproef tonen aan dat het gebruik van gaze cueing in advertenties geen effect heeft op de aandacht, herinnering of aankoopintentie van respondenten. Daarnaast bleken etnische gelijkenissen tussen de consument en het afgebeelde model geen effect te hebben op aankoopintentie. Etnische gelijkenissen bleken daarentegen wel een effect te hebben op herinnering. Blanke proefpersonen konden zich de merknaam van het geadverteerde product namelijk beter herinneren wanneer het model dat de gaze cue gaf eveneens blank was, in vergelijking met wanneer dat model een donkere huidskleur had. De resultaten van dit onderzoek hebben enkele praktische implicaties. Het uitblijven van gaze-cueing effecten in het eye-tracking experiment zou te wijten kunnen zijn aan de natuurlijke setting waarin het experiment plaatsvond. Dit impliceert dat de effecten van gaze cueing minder optreden buiten de artificiële setting van het lab. Daarnaast suggereren de bevindingen rond etniciteit dat interpersoonlijke gelijkenissen tussen mensen het gaze-cueing effect gunstig kunnen beïnvloeden, al kon dat niet hardgemaakt worden in deze studie.

Choose an application

• Reference Manager
• EndNote
• RefWorks (Direct export to RefWorks)

NedBox werd gelanceerd in oktober 2015. De bedoeling van de ontwikkelaars is om met NedBox een motiverend en leuk online platform te bieden aan een wijde groep van volwassen leerders van het Nederlands als tweede taal (NT2-leerders), waarop ze op een niet-academische en ontspannende manier hun Nederlandse taalvaardigheid kunnen oefenen, waar en wanneer ze maar willen. Nu, verschillende maanden later, probeer ik met deze thesis een tussentijdse balans op te stellen met een focus op de laaggeschoolde doelgroep. Met dit kwalitatief onderzoek wil ik namelijk meer inzicht krijgen in de geschiktheid van NedBox als oefenplatform voor laaggeschoolde NT2-leerders. Kan NedBox ook deze doelgroep ondersteunen in hun tweedetaalverwervingsproces, zoals de ontwikkelaars bij de lancering vooropstelden? Naast de opleidingsgraad vormen ook de computervaardigheden van de cursisten een uitgangspunt in deze masterproef. In dat opzicht onderzocht ik of leerders met weinig of geen computervaardigheden met de website aan de slag kunnen gaan. Daarnaast peil ik naar de meningen van de cursisten zelf. Wat vinden zij zelf van de website? Helpt het hen om Nederlands te leren? Anderzijds bekijk ik de manier waarop lesgevers NedBox bij hun cursisten aanbrengen en in de klas gebruiken. Deel I van deze masterproef schetst een theoretische achtergrond bij het onderzoek. Eerst worden tweedetaalverwerving en taakgericht onderwijs uitgebreid besproken. De rest van de theoretische achtergrond focust op de tweedetaalverwerving van laaggeschoolde leerders. Daarbij wordt enerzijds gekeken naar hun leerkenmerken en anderzijds wordt nagegaan of taakgericht onderwijs mogelijk is met deze doelgroep, aangezien vaak gesuggereerd wordt dat dat niet het geval zou zijn. Daarnaast wordt onderzocht in welke mate computergebruik de motivatie en de prestaties van laaggeschoolden kan beïnvloeden. Ten slotte wordt er een overzicht gegeven van de manieren waarop NedBox mogelijk zou kunnen bijdragen aan het tweedetaalverwervingsproces van deze leerders. Deel II van deze masterproef is gewijd aan het empirisch onderzoek en de onderzoeksresultaten. Daarbij ligt de focus op het gebruik van NedBox door lesgevers en leerders en op hun meningen over de website. Ik bespreek de handelingen van de leerders op NedBox met speciale aandacht voor de problemen die ze tegenkomen tijdens het oefenen. De resultaten werden bekomen aan de hand van observaties en interviews met laaggeschoolde NT2-leerders in verschillende Centra voor Basiseducatie in Vlaanderen. Het hoofddoel van deze masterproef is nagaan of NedBox een geschikt platform is voor deze doelgroep. Dat gebeurt aan de hand van vier subvragen, namelijk: (a) welke problemen komen de leerders tegen tijdens het oefenen op NedBox?, (b) welke aspecten motiveren hen om te blijven oefenen?, (c) vinden ze het leuk om oefeningen te maken op NedBox?, en (d) kunnen ook leerders met weinig of geen computervaardigheden of –ervaring met de website overweg?

Choose an application

• Reference Manager
• EndNote
• RefWorks (Direct export to RefWorks)

Steeds meer mensen lijden aan overgewicht (Drieskens et al., 2019b) of andere chronische ziekten (Vlaams Instituut Gezond Leven, 2017), en dat is (deels) te wijten aan slechte voedingsgewoonten (Van der Heyden et al., 2019). Hoewel het niet evident is om voedingsgewoonten te veranderen, kunnen front-of-pack (FOP) nutrition labels consumenten wel helpen om de nutritionele kwaliteit van een product te beoordelen (WHO & FAO, 2007). Op die manier kunnen dergelijke labels uiteindelijk leiden tot gezondere voedingskeuzes en betere eetgewoonten. In 2017 werd in Frankrijk een nieuw FOP nutrition label geïntroduceerd: de Nutri-Score (Julia en Hercberg, 2017b). Sinds 2019 is het label ook te zien in Belgische voedingswinkels (Storcksdieck genannt Bonsmann et al., 2020). De Nutri-Score geeft aan hoe goed een product scoort op een vijfpuntenschaal van A/donkergroen tot E/rood op vlak van nutritionele kwaliteit (Julia en Hercberg, 2017b). Op die manier kunnen consumenten producten gemakkelijk met elkaar vergelijken op dat vlak (Dréano-Trécant et al., 2020). Hoewel onderzoek naar de Nutri-Score op dit moment nog beperkt is, lijkt men het erover eens dat het een effectief instrument is om consumenten te begeleiden naar gezondere voedingskeuzes (Julia & Hercberg, 2017b). De effecten van de Nutri-Score op onder andere aandacht, gezondheidsevaluatie en aankoopintentie werden al vergeleken met die van andere FOP nutrition labels, maar nog niet met de effecten van meer impliciete of potentieel misleidende elementen op voedseletiketten, zoals de bio-claim. Hoewel zo’n claim enkel aantoont dat een product het resultaat is van biologische landbouw (Verordening (EU) nr. 2018/848), zien consumenten biologische producten in het algemeen als gezonder (e.g. Petrescu & Petrescu-Mag, 2015). Deze studie wilde daarom de Nutri-Score en bio-claim vergelijken op vlak van visuele aandacht en gezondheidsevaluatie, de eerste stappen in het informatieverwerkingsproces (Grunert & Wills, 2007). Om dat te onderzoeken, werd een within-subjects oogbewegingsexperiment opgezet waarbij participanten twintig verpakkingen van zuivelproducten te zien kregen die ze telkens moesten beoordelen op vlak van gezondheid. Op de verpakking was ofwel de Nutri-Score, ofwel de bio-claim, ofwel geen van beide te zien. In totaal namen 59 mensen tussen 18 en 24 jaar deel aan het onderzoek. De resultaten tonen aan dat zowel de Nutri-Score als de bio-claim visuele aandacht krijgen, maar in het algemeen kijkt men vaker, sneller en langer naar de Nutri-Score dan naar de bio-claim. De mate waarin consumenten bezig zijn met gezonde voeding speelt daarbij geen rol, maar wel de mate waarin men de Nutri-Score kent en vertrouwd is met het label. Verder werd aangetoond dat de Nutri-Score ervoor zorgt dat consumenten de nutritionele kwaliteit van een product accurater kunnen inschatten. Hoelang men naar het label keek, had daar geen invloed op. Wel werd gevonden dat consumenten die de Nutri-Score kennen beter presteren dan mensen die het label niet kennen en dat een Nutri-Score C moeilijker te interpreteren lijkt dan de andere scores. Wat betreft de bio-claim tonen de resultaten aan dat enkel de meest ongezonde producten als gezonder worden beschouwd als er een bio-claim op het voedseletiket staat. Samengevat tonen de resultaten in deze studie aan dat bio-claims een beperkte potentiële dreiging vormen voor het positieve effect van de Nutri-Score.

Choose an application

• Reference Manager
• EndNote
• RefWorks (Direct export to RefWorks)

Het eerste contact tussen de consument en een voedingsproduct verloopt via de verpakking, wat dus een uitstekende tool is om de aandacht te trekken en boodschappen over het product te communiceren. Uit voorgaand onderzoek blijkt dat verpakkingen gezondheidsinformatie over het product kunnen communiceren met zogenaamde claims en labels. De visuele elementen op de verpakking, zoals afbeeldingen en kleuren, kunnen echter ook gezondheidsinformatie impliceren zonder die informatie concreet te verwoorden. Daar schuilt mogelijk een gevaar achter, want op die manier kunnen die impliciete cues producten gezonder doen uitschijnen dan ze eigenlijk zijn. Consumenten kunnen dus zowel tekst, labels als visuele elementen op de verpakking gebruiken als referentie om de gezondheid van het product in te schatten. Vorige studies toonden echter aan dat de mate waarin consumenten vatbaar zijn voor gezondheidsreferenties afhangt van hoe betrokken ze zijn bij hun gezondheid. Deze studie wil daarom meer duidelijkheid bieden over de effecten van gezondheidsreferenties en de invloed van betrokkenheid. Participanten werden daarom blootgesteld aan de verpakkingen van zes gezonde en zes ongezonde producten, waarbij bestudeerd werd hoe hun gezondheidsperceptie verschilt wanneer expliciete en/of impliciete gezondheidsreferenties aanwezig zijn in vergelijking met wanneer die niet aanwezig zijn. Daarnaast werd onderzocht wat de rol van hun betrokkenheid is in het effect van die gezondheidsreferenties. Uit de resultaten bleek dat expliciete cues een effectief hulpmiddel zijn om de gezondheid van een product in te schatten. Daarnaast zorgden impliciete cues ervoor dat minder betrokken consumenten ongezonde producten als gezonder beschouwden, wat het sluwe gevaar achter dit soort cues bevestigt.

Choose an application

• Reference Manager
• EndNote
• RefWorks (Direct export to RefWorks)

Hoewel het onderwerp ‘seks in reclame’ al heel wat pennen in beweging heeft gebracht, blijft er weinig geweten over een subtielere en meer suggestieve categorie van sexual appeals. Uit voorgaand onderzoek blijkt nochtans dat consumenten de voorkeur geven aan advertenties met minder naakt. De onderzoeksvraag luidt dan ook: Welk effect hebben advertenties met modellen in suggestive dress in vergelijking met advertenties zonder sexual appeal? Dit onderzoek onderscheidt twee type cues met een verschillende graad van bedekking: demure dress en suggestive dress. Het resultaat is een 2x2 between-subject design waarin het type cue (suggestive vs. demure dress) en het geslacht van het model (man vs. vrouw) de onafhankelijke variabelen zijn en attitude t.a.v. de advertentie, recall en mood de afhankelijke variabelen. Dit onderzoek bevroeg alleen vrouwelijke respondenten, omdat vrouwen de meest negatieve houding hebben tegenover naakt binnen reclame. Volgens het merendeel van de onderzoekers beïnvloedt naakt recall negatief. Dit leidt tot de hypothese dat het aantal correct herinnerde merknamen lager zal liggen voor advertenties in suggestive dress dan voor die zonder sexual appeal. Ook het effect op attitude ten aanzien van de advertentie is onzeker. Een aantal factoren zijn doorslaggevend waaronder de graad of intensiteit van de sexual appeal. Er wordt aangenomen dat de attitude positiever zal zijn voor advertenties in suggestive dress dan voor die zonder sexual appeal. Ten slotte neemt het onderzoek ook mood, in de vorm van arousal en pleasure, op als afhankelijke variabele. Zo leiden seksueel getinte advertenties tot hogere arousal - wat de verwerking van de reclameboodschap zou bevorderen - en meer pleasure. De positieve mood die zo ontstaat, zou vervolgens de attitude ten aanzien van de advertentie beïnvloeden. Het onderzoek bespreekt ook enkele moderatoren in het effect van sexual appeals, zoals productcongruentie en geslacht. Terwijl voorgaand onderzoek het geslacht van de respondent onderzocht, focust dit onderzoek op het geslacht van het model; is het geslacht van het model een moderator tijdens het evalueren van advertenties in suggestive dress door vrouwen? Op basis van het opposite sex effect wordt voorspeld dat respondenten het mannelijk model verkiezen. Als laatste gaat het onderzoek na of er een interactie-effect werkzaam is tussen het type cue en het geslacht van model. Uit het onderzoek blijkt dat het al dan niet aanwezig zijn van een milde seksuele cue geen effect heeft op attitude t.a.v. de advertentie, recall en mood. De conclusie op de eerste onderzoeksvraag is dus dat er geen verschil is in effectiviteit tussen advertenties in suggestive dress en die zonder sexual appeal. Verder onderzoek moet uitwijzen of er wel een effect is indien er een groter contrast is tussen de stimuli. Wel is er sprake van een opposite sex effect zodat respondenten een positievere attitude voelen tegenover de advertentie met een mannelijk model. Hetzelfde geldt voor de beide dimensies van mood; arousal en pleasure. Voor recall is geen significant effect gemeten. Het geslacht van het model is bovendien geen moderator in het effect van milde sexual appeals. In het algemeen concludeert dit onderzoek dat niet de mate van bedekking, maar het geslacht van het model een doorslaggevende rol speelt in consumentenbeoordelingen voor advertenties in suggestive en demure dress.