Choose an application

• Reference Manager
• EndNote
• RefWorks (Direct export to RefWorks)

Choose an application

• Reference Manager
• EndNote
• RefWorks (Direct export to RefWorks)

Dagelijks communiceert de mens met elkaar en gemiddeld worden er per dag 16 000 woorden gebruikt . Al meerdere decennia worden er onderzoeken opgesteld om het mentaal lexicon achter deze woorden in kaart te brengen. Het mentaal lexicon wordt doorgaans onderzocht aan de hand van het semantisch netwerk. Dit netwerk is de verzameling van concepten die met elkaar verbonden zijn. Cramer (1968) deed een onderzoek bij verscheidene psychopathologieën en de sterkte van de associatieve-respons. Zij merkte op dat het semantisch netwerk van patiënten op een andere manier georganiseerd is dan de controlegroep. Of het semantisch netwerk van uni- en bipolaire patiënten significant verschilt in vergelijking met de controlegroepen wordt verder onderzocht in deze masterproef. Het semantisch netwerk, opgebouwd uit associaties, wordt vergeleken op basis van een woordassociatietaak (WAT). Een eerste hypothese houdt in dat psychiatrische patiënten meer eigenaardige woorden zullen gebruiken en minder responsen zullen geven, dit zal zich uitdrukken in een hoger aantal ontbrekende woorden. Bij de depressieve patiënten verwachten we dat het semantisch netwerk negatiever en beperkter zal zijn. Dit beperkter netwerk zal zich uitdrukken in meer typische woorden en responsen die gelijken (similariteit) op het gegeven cue-woord. Voor de bipolaire groep maken we de hypothese dat ze meer eigenaardige responsen, inzake woordvalentie (zeer positief of negatief), zullen gebruiken. Verder verwachten we dat hun semantisch netwerk minder samenhangend is. Dit zal uitgedrukt worden in minder responstypicaliteit en -similariteit. Door deze verschillen in valentie voor beide patiëntengroepen, verwachten we een daling in valentiecongruentie met de cue-woorden. Omtrent arousal en dominantie van de woorden wordt een verkennende ingesteldheid aangenomen. Twintig patiënten namen deel aan het onderzoek, waarvan 13 unipolaire en 7 bipolaire patiënten. De patiënten werden gekoppeld aan een controlepersoon op basis van leeftijd, geslacht en hoogst behaald diploma. De triadetaak werd ook voorgelegd. Deze taak bestudeert bijkomend ook de mate van similariteit tussen woorden. Het werkgeheugen werd beoordeeld op basis van de digit span opdrachten. Vervolgens werden twee taken (VAT en Lextale) afgenomen voor de woordenschat in te schatten. De unipolaire patiënten scoorden zoals verwacht hoger op respons-similariteit maar niet voor respons-typicaliteit. Bijgevolg kan er geen besluit worden gemaakt omtrent het al dan niet bezitten van een beperkter associatief netwerk. De hypothese dat bipolaire patiënten een minder samenhangend netwerk zouden hebben, wordt in deze studie niet bevestigd. De responsen van unipolaire patiënten waren significant passiever en zwakker dan de controlegroep. Er werd voor deze groep geen verschil vastgesteld omtrent lage valentie van responsen, wel werd de hypothese bevestigt van een lagere valentiecongruentie. Voor de bipolaire patiënten werden er verder geen significante verschillen gevonden in vergelijking met de controlegroep. Wel werd een sterk effect gevonden dat bipolaire patiënten meer positieve en sterke woorden gebruiken. In beide groepen scoorden de patiënten significant minder inzake werkgeheugen. Men kan besluiten, op basis van deze studie, dat het semantisch netwerk van uni- en bipolaire patiënten verschilt in bepaalde karakteristieken bij vergelijking met de controlegroep.

Choose an application

• Reference Manager
• EndNote
• RefWorks (Direct export to RefWorks)

In deze masterthesis wordt de fundamentele attributiefout, een fenomeen waar al sinds de jaren ’40 interesse in is, verder onderzocht. Mensen maken deze fout wanneer ze uit het gedrag van een persoon persoonlijkheidskenmerken attribueren, zelfs als dat gedrag volledig toegeschreven kan worden aan de situatie. Stel dat een werknemer vaak te laat komt opdagen op zijn werk, en de baas hem daardoor als ongemotiveerd beschouwt. Er zijn echter vele andere mogelijke verklaringen, die geen attributie van een persoonskenmerk inhouden: misschien heeft de werknemer een ernstig zieke vrouw waar hij elke ochtend mee naar het hospitaal moet. Dit verhindert hem regelmatig om tijdig te vertrekken, terwijl hij eigenlijk heel gepassioneerd en gemotiveerd is in zijn job. Deze masterproef is een empirische studie en vertrekt vanuit een replicatie op het klassieke Jones en Harris paradigma (1967), waarin de fundamentele attributiefout wordt teruggevonden. Er wordt experimenteel nagegaan of de fundamentele attributiefout gerepliceerd kan worden. Het doel van deze masterproef gaat echter verder dan deze replicatie. De rationaliteit van deze fout wordt nader onderzocht in deze experimenten. Gebaseerd op bestaande literatuur wordt een Rationele Attributie Theorie (RAT) ontwikkeld waarmee we hopen de fundamentele attributiefout beter te begrijpen en de rationaliteit van de fout te onderzoeken. Aan de hand van het RAT-model worden voorspellingen gemaakt over de attributies die mensen maken. Het model stelt een hypothese voorop aangaande hoe mensen tot de attributie van persoonlijkheidskenmerken uit gesteld gedrag komen en op basis daarvan kunnen we voorspellen welke attributies verwacht worden in enkele variaties van het basisparadigma. In een tweede Experiment is er daarom ook interesse in de invloed die het stellen van ambivalent gedrag heeft op de attributie van persoonlijkheidskenmerken of attitudes. Een derde Experiment helpt nog verder te toetsen of dit model opgaat of niet. Met deze resultaten wordt een besluit gevormd over hoe rationeel de fundamentele attributiefout eigenlijk is. In deze masterthesis volgen de resultaten in grote lijn het RAT-model. De fundamentele attributiefout treedt zoals verwacht op. Ook is er een duidelijke invloed van ambivalente essays op de attributie van persoonlijkheidskenmerken of attitudes. Geobserveerd ambivalent gedrag, in een situatie die een gedrag met een duidelijke attitude oplegt, zorgt er zoals verwacht voor dat de toeschouwer een attitude attribueert naar de tegenovergestelde attitude als opgelegd toe. Wanneer mensen een gedrag stellen tegenovergesteld aan de opgelegde examensituatie wordt er een extreme attributie gemaakt uit dit gedrag (maar tegen de voorspellingen in niet extremer dan in een vrije situatie).

Choose an application

• Reference Manager
• EndNote
• RefWorks (Direct export to RefWorks)

Mensen delen de wereld rondom zich op in categorieën. De mentale representaties van deze categorieën, onze concepten, omvatten een geheel aan kennis die ervoor zorgt dat niet elk object, persoon of situatie volkomen nieuw is maar dat we deze kunnen relateren aan eerder opgedane ervaringen. Verschillende theorieën over conceptrepresentatie werden doorheen de jaren ontwikkeld, zoals bijvoorbeeld de prototypetheorie en de ideaaltheorie waarop we ons in deze masterproef zullen focussen. De prototypetheorie beweert dat mensen voor alledaagse categorieën een concept als prototype hanteren, dat een beschrijving geeft van het statistisch gemiddeld categorielid terwijl de ideaaltheorie zegt dat mensen een ideaal bijhouden dat bestaat uit één of meerdere kenmerken waaraan een categorielid moet voldoen om het doel van de categorie te dienen. Het onderscheid van een concept als prototype of als ideaal blijkt niet absoluut te zijn en meer recent wint de idee dat mensen, afhankelijk van de aard van de context, een concept flexibel als een prototype en als een ideaal representeren. In deze masterproef gingen we met drie experimenten na in welke mate mensen verschillende representatievormen gebruiken naargelang de specifieke context. In experiment 1 en 2 presenteerden we aan de deelnemers een vragenlijst met een beschrijving van een ideaal en normaal categorielid voor verschillende categorieën. In experiment 1 moesten deelnemers aangeven welke van de twee beschrijvingen ze per categorie het meest typisch vonden, welke volgens hen het meest beantwoord aan de doelen van de categorie, en welke beschrijving ze zelf zouden kiezen. In Experiment 2 repliceerden we experiment 1 maar vroegen de deelnemers elke beschrijving op een LIKERT-schaal te beoordelen. We voegden twee extra vragen toe waarin we de deelnemers vroegen om aan te geven in welke mate het beschreven categorielid vaak voorkwam als lid van de categorie, en in welke mate het ideaal was. In Experiment 3 vroegen we deelnemers om per categorie, op basis van een set gegeven eigenschappen, zelf een ideale of normale beschrijving samen te stellen, om de validiteit van de oorspronkelijke beschrijvingen in experiment 1 en 2 te evalueren. Uit de resultaten concluderen we dat mensen zowel beschrijvende informatie als ideaalinformatie van een categorie gebruiken, afhankelijk van de taak. Mensen doen beroep op hun beschrijvende informatie of het prototype van een categorie in een klassieke categoriseringstaak zoals een typicaliteitsoordeel. Wanneer hen echter gevraagd wordt zelf een beschrijving te kiezen gebruiken de deelnemers hun ideaalinformatie van de categorie. Hieruit blijkt dat conceptrepresentaties van alledaagse categorieën rijker zijn dan zuiver het prototype en ook ideaalinformatie omvatten. Welke informatie mensen gebruiken in hun oordeel welk categorielid het best het doel van een categorie dient of welk categorielid het meest ideaal is, bleek niet eenduidig uit de experimenten. Mogelijk ligt de abstracte formulering van de doelenvraag en de idealenvraag aan de basis van deze ambigue resultaten.

Choose an application

• Reference Manager
• EndNote
• RefWorks (Direct export to RefWorks)

Het is duidelijk dat stemming veel van de cognitieve processen in ons brein beïnvloedt. Deze processen beïnvloeden op hun beurt ons dagelijks taalgebruik. De onderzoeksvraag die wordt behandeld binnen deze masterproef heeft bijgevolg betrekking op het verband tussen stemming en ons taalgebruik en meer bepaald de evaluatieve waarde van onze taal (de valentie). Bepaalt onze stemming mede de gemiddelde valentiescore van de woorden die we uit ons mentale woordenboek selecteren en gebruiken? Data werden verzameld aan de hand van een online survey, waarin twee stemmingstesten werden afgenomen – de PANAS en de Affect Grid – en waarbij een woordassociatietaak werd gedaan. De antwoorden van deelnemers in de associatietaak werden vervolgens gescoord op valentie (een evaluatieve waarde van onze taal). Op basis van deze gegevens werden drie verschillende analyses uitgevoerd die elk een aspect van de onderzoeksvraag behandelden. De hypothesen luidden als volgt: (1) de gemiddelde valentiescore van participanten over de gehele woordassociatietaak (WAT) heen correleert met de natuurlijke aanwezige (momentane) stemming; (2) de (meer stabiele) depressiescores van de participanten verklaren, naast stemming, een deel van de variantie in hun gemiddelde valentiescores; en (3) er is een samenhang tussen de valentiescores van de eerste responsen uit de WAT en stemming. In totaal waren er vier onafhankelijke variabelen, drie variabelen die elk een dimensie van stemming weergeven (negatief affect, positief affect en aangenaamheid) en een depressiemaat, en twee afhankelijke variabelen, de totale gemiddelde valentiescore en de gemiddelde valentiescore van de eerste responsen. De eerste en derde hypothese werden geanalyseerd aan de hand van een (non-) parametrische correlatieanalyse, de tweede hypothese aan de hand van een meervoudige regressieanalyse. Resultaten toonden een significant verband tussen de stemming en de gemiddelde valentiescore, en dit voor elk van de onderliggende dimensies van stemming. Het was echter niet zo dat deze samenhang ook nog bestond wanneer enkel rekening werd gehouden met de eerste, in theorie meer automatische, responsen in de WAT. Deze (derde) hypothese werd verworpen. De tweede analyse, een regressieanalyse met als onafhankelijke variabele de ‘depressiemaat’, leverde evenmin significante resultaten op. De verwachting dat ook een stabielere emotietrek zoals ‘depressieve symptomatologie’, een deel van de variantie in de valentiescores van ons taalgebruik zou verklaren, werd bijgevolg verworpen. We concluderen dat stemming een invloed heeft op het proces van de (ver)werking van het mentale woordenboek in ons brein en leveren met deze resultaten een onderbouwing van het gekende theoretische ‘mood and memory’ model van Bower (1981). Verder onderzoek naar factoren die een deel van de variantie in ons taalgebruik kunnen verklaren, om zo uiteindelijk tot een compleet plaatje te komen, is aangeraden.