Choose an application

• Reference Manager
• EndNote
• RefWorks (Direct export to RefWorks)

Sinds eind februari 2016 is het verspreiden van gehele of gedeeltelijke naaktfoto’s of -video’s van personen zonder toestemming van de afgebeelde persoon strafbaar met een gevangenisstraf. Hoewel steeds meer jongeren slachtoffer worden van dit nieuwe misdrijf liggen de aangiftecijfers erg laag. Dit is zorgwekkend gezien de vele negatieve gevolgen dat het slachtofferschap van wraakporno teweeg brengt, denk aan: publieke vernedering, zelfpijniging, suïcide… Ken jij ook iemand die het meemaakte? Of ben je geïnteresseerd in welke jongeren het meeste kans hebben op slachtofferschap van wraakporno; de gevolgen die ze ervaren; en hun hoofdredenen om het misdrijf al dan niet aan te geven bij de politie? Lees dan zeker even verder! Digitale technologie Als gevolg van de opmars van de digitale technologie bezit vrijwel elke jongere vandaag een smartphone en is hij of zij actief op socialenetwerksites zoals Facebook, WhatsApp, Instagram, Snapchat… Het uitwisselen van informatie, foto’s en video’s met anderen is de laatste jaren dus erg makkelijk geworden. Sterker nog, deze relatief nieuwe vorm van communicatie is tegenwoordig niet meer uit ons leven weg te denken. Kan jij je nog een wereld voorstellen zonder computer, gsm of internet? Sexting Deze apparaten zorgen er samen met socialenetwerksites namelijk voor dat relaties met familie, vrienden, partners en kennissen in stand worden gehouden. Bovendien vergemakkelijken ze het aangaan van nieuwe relaties en spelen ze een rol bij het experimenteren met seksualiteit. Vele jongeren verzenden wel eens een uitdagend sms’je of maken een sexy foto van zichzelf die ze nadien opslaan op hun smartphone of versturen via Snapchat. Zulke activiteiten – beter gekend als sexting – zijn heel normaal tijdens de jeugdjaren, maar helaas niet zonder gevaren. Wraakporno Een belangrijk gevaar van sexting is dat de verstuurde naaktfoto of -video achteraf verder verspreid wordt. De naaktfoto of -video kan bijvoorbeeld getoond worden aan personen voor wie het oorspronkelijk niet bedoeld was of kan naar hen worden doorgestuurd. Dit allemaal zonder toestemming van de persoon die erop wordt afgebeeld. Kortom, personen die sexy foto’s en video’s van zichzelf maken en doorsturen lopen het risico om slachtoffer te worden van wraakporno. Het onderzoek Omdat het slachtofferschap van wraakporno de laatste jaren sterk is toegenomen en er tot op heden nog maar weinig over geweten is, poogde deze masterproef het misdrijf uitgebreid te onderzoeken. Specifiek probeerde het onderzoek vier zaken in kaart te brengen: 1. hoeveel jongeren er slachtoffer zijn van wraakporno; 2. de kenmerken van slachtoffers van wraakporno; 3. de gevolgen van het slachtofferschap van wraakporno; en 4. de aangiftebereidheid van slachtoffers van wraakporno. Het onderzoek werd uitgevoerd aan de hand van een online vragenlijst die verspreid werd via Facebook. Alle jongeren vanaf 16 tot en met 25 jaar oud konden hieraan deelnemen. Resultaten 1. Hoeveel jongeren zijn er slachtoffer van wraakporno Van alle jongeren die deelnamen aan het onderzoek, is 6,8% slachtoffer van wraakporno. Dit wil zeggen dat er plus minus van 1 op de 15 jongeren al eens naaktfoto’s of -video’s verspreid werden zonder hun toestemming. Het aantal slachtoffers ligt vermoedelijk nog hoger. Drie vierde van de jongeren kent immers minstens één persoon van wie er ooit al seksuele beelden getoond werden aan anderen of doorgestuurd werden naar anderen. 2. Kenmerken van slachtoffers van wraakporno Het is zo dat niet elke jongere evenveel kans heeft om slachtoffer te worden van wraakporno. Jongeren met bepaalde specifieke kenmerken hebben meer kans om met wraakporno in aanmerking te komen tegenover jongeren die niet over deze kenmerken beschikken. Kort gezegd hebben personen rond de 18 jaar oud die recent een relatiebreuk hebben doorgemaakt een verhoogde kans op slachtofferschap. Dit geldt ook voor personen die naaktfoto’s of -video’s versturen naar iemand met wie ze een relatie willen of aan het daten zijn, hun ex-partner of een kennis, en druk voelen om aan sexting te doen. Verder hebben personen die zelf al eens seksuele beelden van iemand toonden aan anderen – dus eigenlijk zelf dader zijn van wraakporno – ook meer kans om hier slachtoffer van te worden. 3. Gevolgen van het slachtofferschap van wraakporno Slachtoffers van wraakporno ervaren over het algemeen veel negatieve gevolgen. Voorbeelden van mentale en emotionele gevolgen die vele slachtoffers ervaren zijn: een gevoel van machteloosheid, schaamtegevoelens, vernedering en verdriet. Ook verdergaande mentale en emotionele gevolgen zoals een depressie, paniekaanvallen en suïcidale gedachten komen vrij vaak voor. Sociale gevolgen waar de meeste slachtoffers mee te maken krijgen zijn roddels en aanspreking door personen die hun seksuele beelden gezien hebben. Een ander gevolg dat 56,8% van de slachtoffers ervaart is victim blaming. Anders gezegd wordt in meer dan de helft van de gevallen het slachtoffer zelf verantwoordelijk gesteld voor wat er is gebeurd. In plaats van de schuld te leggen bij de dader van het misdrijf, wordt het slachtoffer beschouwd als degene die de gebeurtenis heeft uitgelokt. 4. Aangiftebereidheid van slachtoffers van wraakporno Hoewel bijna alle slachtoffers weten dat wraakporno strafbaar is, koos slechts 16,2% ervoor om het aan te geven bij de politie. De aangiftebereidheid van slachtoffers van wraakporno ligt dus relatief laag. De meeste slachtoffers kiezen ervoor om geen aangifte te doen vanuit de ideeën dat de gebeurtenis niet voldoende ernstig is; de aangifte niets zal uithalen; en het probleem reeds is opgelost. Besluit Omwille van het groot aantal slachtoffers van wraakporno, de vele negatieve gevolgen die ze ervaren en de lage aangiftebereidheid is het van belang het misdrijf meer onder de aandacht te brengen. Daarnaast dient er ook meer belangstelling te zijn voor de slachtoffers ervan. Zij hebben tenslotte nooit toestemming gegeven om hun seksueel beeldmateriaal te verspreiden en horen dus ook met alle ernst en respect bejegend te worden. De Amerikaanse actrice Jennifer Lawrence – die ook slachtoffer werd van wraakporno – vat dit alles samen met volgende woorden: “It’s my body, and it should be my choice, and the fact that it is not my choice is absolutely disgusting. I can’t believe that we even live in that kind of world

Victimes d'infractions. --- Criminologie --- Pornographie. --- Infractions contre les personnes --- Droit à la vie privée. --- Droit à l'image. --- Criminology. Victimology --- Sexology --- Belgium --- Infractions contre la personne. --- 343.9 --- 392.6 --- 392.6 Seksualiteit. Seksueel leven. Concubinaat. Samenwonen. Prostitutie. Erotiek. Seksuele gebruiken. Liefdeskunst --- Seksualiteit. Seksueel leven. Concubinaat. Samenwonen. Prostitutie. Erotiek. Seksuele gebruiken. Liefdeskunst --- 343.9 Criminologie --(algemeen) --- Criminologie --(algemeen)

Choose an application

• Reference Manager
• EndNote
• RefWorks (Direct export to RefWorks)

De opmars van de digitale technologie leidde tot het ontstaan en de groei van een nieuw misdrijf: wraakporno (Branch et al., 2017, pp. 128-140; Franklin, 2014, pp. 1303-1311). Echter werd er, ondanks de groei van dit fenomeen, globaal genomen nog maar weinig empirisch onderzoek naar uitgevoerd (Bates, 2017, pp. 22-40; Bothamley & Tully, 2018, pp. 1-9; Branch et al., 2017, 128-140; O’Connor et al., 2018, pp. 344-353) en focusten de reeds gevoerde onderzoeken voornamelijk op de wettelijke aspecten ervan, eerder dan op het fenomeen zelf (Bates, 2017, pp. 22-40). Dit onderzoek naar wraakporno is bijgevolg vernieuwend: ten eerste focust dit onderzoek juist wel op wraakporno op zich en ten tweede is dit onderzoek één van de eerste in Vlaanderen dat het misdrijf bestudeert. Het onderzoek is kwantitatief van aard en werd uitgevoerd aan de hand van een websurvey. De websurvey werd verspreid via de socialenetwerksite Facebook met de algemene vraag aan alle jongeren van 16 tot en met 25 jaar oud om deel te nemen. In totaal doorliepen 543 respondenten de gehele vragenlijst, zij vormden dus de steekproef voor dit onderzoek. Uit de resultaten van het onderzoek kunnen vier zaken geconcludeerd worden. Ten eerste ligt de prevalentie van slachtofferschap van wraakporno bij jongeren relatief hoog en wordt seksueel beeldmateriaal voornamelijk getoond aan anderen en doorgestuurd naar anderen, eerder dan dat het op het internet wordt geplaatst. Ten tweede zouden personen rond de 18 jaar oud die recent een relatiebreuk hebben doorgemaakt; sexts versturen naar iemand met wie ze een relatie willen of aan het daten zijn, naar hun ex-partner of de persoon met wie ze gedatet hebben, of naar een kennis; druk voelen om te sexten; en zelf al eens seksueel beeldmateriaal van iemand getoond hebben aan anderen, het meeste kans hebben om slachtoffer te worden van wraakporno. Ten derde ervaren slachtoffers van wraakporno verschillende negatieve gevolgen omwille van hun slachtofferschap, zowel mentale en emotionele gevolgen als sociale gevolgen. Victim blaming blijkt ook vaak voor te komen, in tegenstelling tot slut shaming wat slechts een minderheid van de slachtoffers van wraakporno ervaart. Ten vierde ligt de aangiftebereidheid van slachtoffers van wraakporno relatief laag. De meeste slachtoffers kiezen er dus voor om geen aangifte te doen bij de politie, met als hoofdredenen: het idee dat de gebeurtenis niet voldoende ernstig is; het idee dat de aangifte niets zal uithalen; en het idee dat het probleem al is opgelost.