TY - THES ID - 128703652 TI - Duitse literatuur in vertaling, uitgegeven in Nederland in de periodes 1950-1954 en 1985-1989 AU - Verhaegen, Stéphanie AU - GTT. AU - Hogeschool Gent. PY - 2012 PB - Gent : s.n., DB - UniCat KW - BRD. KW - Corpusonderzoek. KW - DDR. KW - Duits. KW - Duitsland. KW - Literatuur. KW - Nederland. KW - Nederlands. KW - Vertaling. UR - https://www.unicat.be/uniCat?func=search&query=sysid:128703652 AB - Doelstelling: Onderzoek naar de ontwikkelingen bij Nederlandse uitgeverijenmet betrekking tot de uitgave van Duitse literatuur in de periodes 1950-1954en 1985-1989 en meer specifiek naar het aandeel van literaire werken die inde BRD resp. de DDR verschenen. Middelen of methode: Er werd een corpus samengesteld van alle Duitse literaire werken die in de betreffende periodes in vertaling in Nederland werden uitgegeven. Daarvoor moest eerst vastgelegd worden, wat literatuur precies is. Het samenstellen van het corpus gebeurde aan de hand van het corpus Nederlandse Bibliografie Totaal van de Koninklijke Bibliotheek van Nederland (http://picarta.pica.nl/DB=3.9/SET=20/TTL=1/). Eerst werden alle literaire werken verdeeld in de twee periodes 1950-1954 en 1985-1989, daarna werd de ene titel na de andere gekopieerd en geplakt in een Microsoft Office Word-document. Met behulp van een speciaal ontworpen computerprogramma (Zie bijlage 1.) werd het document naar een Microsoft Office Excel-document omgezet, zodat alle data gemakkelijk bewerkbaar en verwerkbaar waren. Daarop werden alle data gesorteerd, d.w.z. alle gelijkaardige data (Titel, Uitgave, Jaar, Genre, Onderwerp, Eerste Nederlandse druk, Duitse Titel, Eerste Duitse uitgave, Extra informatie) werden in dezelfde kolommen gezet. Indien bepaalde informatie ontbrak, werd ze aangevuld. Indien informatie aangevuld of veranderd werd, staat het symbool "<<" voor de regel. De primaire bronnen voor de informatie zijn Nederlandse Bibliografie Totaal, de onlinedatabank van de Deutsche Nationalbibliothek en de onlinedatabank van de Vlaamse en Brusselse bibliotheken (http://zoeken.bibliotheek.be/). Indien de gezochte informatie niet in de primaire bronnen te vinden was, werden andere bronnen, zoals de uitgeverijen zelf, geraadpleegd. De gebruikte bronnen zijn telkens in de voetnoten vermeld. Zodra het corpus volledig was, kon ze geanalyseerd worden. Zowel de periodes zelf als de periodes onderling werden geanalyseerd op aantal literaire werken, genres, onderwerpen, auteurs en eerste Duitse uitgave. Ten slotte werd het corpus met behulp van een speciaal ontwikkeld computerprogramma (Zie bijlage 1.) van een Microsoft Office Excel-document naar een Microsoft Office Word-document omgezet. Resultaten: In periode I (1950-1954) werd veel minder Duitse literatuur in het Nederlands uitgegeven in vergelijking met periode II (1985-1989) (resp. 271 en 1103 literaire werken). Daarvoor werden drie verklaringen gevonden. Ten eerste heerste er in periode I een tekort aan papier en aanlettermetaal. Ten tweede was er in periode I in vergelijking met periode II minder interesse in literatuur. Zowel de boekenverkoop als het uitlenen van boeken uit bibliotheken nam tussen 1950 en 1989 sterk toe. De boekenmarkt moest zich dus na de verwoestende Tweede Wereldoorlog herstellen. Ten slotte was er in periode I minder interesse in literatuur uit Duitland. In periode II werkte de negatieve invloed van de Tweede Wereldoorlog op de verkoop van het Duitse boek veel minder na. Er werd voor de onderzochte periode I een opvallend groot aandeel aan kinder- en jeugdliteratuur vastgesteld, die te verklaren is door de hang naar avonturen- en fantasieverhalen. In tegenstelling tot de onderzoeksverwachting, is het aandeel werken dat (een van) beide wereldoorlogen als onderwerp heeft, uitzonderlijk gering. Dit wordt deels verklaard door de moeilijke verwerking van dat onderwerp binnen het naoorlogse Duitsland, zowel in de BRD als in de DDR. Wat de verhouding publicaties uit beide staten van het gedeelde Duitsland betreft, is het grote aandeel vertalingen van werken uit de BRD in periode I opvallend. In periode II blijft het aandeel van de BRD hoger (resp. 92 en 925 boeken), maar neemt het aantal uitgaven uit de DDR toe (resp. 1 en 22). De verbeterde betrekkingen tussen West-Europa en de Oostblokstaten hebben daar wellicht toe bijgedragen. Over het algemeen bleef de belangstelling voor DDR-auteurs echter veel zwakker. Een uitzondering daarop vormen de werken van de DDR-auteur Christa Wolf. ER -